Oeganda voor Vlamingen

En wat is onze kijk op Oeganda? Een goede manier om naar Oeganda te kijken is misschien kennis te maken met de mensen uit 'onze straat', Kekubo Road in Kabale. Met de 'chapati man', 'de kapster' of de bezoekers van de lokale kroeg. Het ziet er allicht een beetje anders uit dan in uw reisbrochure.

Maar we beginnen met een reeks stukjes over Afrika en in het bijzonder Oeganda. De Oegandezen hebben zo hun eigen gewoontes. Anne Kansiime, van wie we hopen dat ze ooit eens wordt uitgenodigd door ons gemeentebestuur als Kop uit de Keistraat, is de ideale gids. Maar ook het stukje van Brenda Mwesigwa over 'Child sacrifice' is beklijvend.

De chapati man. Het gaat niet alleen over pannekoeken!

Afrika

Nelson Rolihlahla Mandela *18 juli 1918 † 5 december 2013

Herinneringen aan Johannesburg, de stad van Mandela

Oeganda 
Grappige video’s van Anne Kansiime

Are boda bodas a solution to Kampala’s traffic jam? Kijk naar de Mini buzz show!
Gossip, een Oegandese specialiteit
How to be a Ugandan. Pastor.
How to be a Ugandan. Sex worker.
Another rap
The last king of Scotland

Anti-homo-wet als "kerstgeschenk"

Maak een buiging! Ebola komt dichterbij.

Child sacrifice (door Brenda Mwesigwa)
Nativities
Oeganda toeristich

Toeristische trip naar Oeganda

B-Active organiseert luxe-reizen naar Oeganda

Kampala
De markt van Kampala

Kabale

Kabale deel 1: stopplaats voor toeristen en onderwijscentrum

Kabale deel 2: gebrekkige basisvoorzieningen en sociale problemen

Kabale deel 3: weinig dynamiek en grote verdeeldheid
Sfeerbeelden uit Kabale
Onder mannen. Op wandel in Kabale.

‘Onze straat’ Kekubo Road. Deel 1.

‘Onze straat’ Kekubo Road. Deel 2.

‘Onze straat’ Kekubo Road. Deel 3.
Kirigime Guesthouse, Kabale-Uganda

Afrika

Nelson Rolihlahla Mandela *18 juli 1918 † 5 december 2013

Nelson Mandela. Schilderij tentoongesteld in Bird Nest, Kabale

Nelson Rolihlahla Mandela wordt op 18 juli 1918 geboren als Rolihlahla Mandela in de Zuid-Afrikaanse Oost-Kaap. Zijn moeder heet Fanny -zoals mijn moeder- en is de derde echtgenote van zijn vader. Zijn voornaam Rolihlahla betekent 'aan de tak van een boom trekken', een beetje een lastpost dus. Zijn Engelse roepnaam Nelson krijgt hij op zijn eerste schooldag van zijn onderwijzeres. Hij is dan zeven.

Mandela is advocaat van opleiding en opent met een vriend het eerste zwarte advocatenkantoor in Johannesburg. Hij geraakt steeds meer betrokken bij de strijd van het African National Congress (ANC) tegen het blanke apartheidsregime. Aanvankelijk laat hij zich inspireren door het geweldloze verzet à la Gandhi, maar later organiseert hij mee de gewapende strijd. In 1963 wordt hij gearresteerd en veroordeeld tot levenslange opsluiting.

Mandela verbleef van 1964 tot 1982 in de gevangenis op Robbeneiland en tussen 1982 en 1990 nog in twee andere gevangenissen. Hij ondergaat een zwaar gevangenisregime maar geeft zijn idealen niet op. Vanaf 1976, het jaar waarin de rellen in de krottenwijk Soweto van Johannesburg uitbreken, zijn er contacten en onderhandelingen tussen de Zuid-Afrikaanse regering en Mandela.

Tijdens zijn lange gevangenschap is Mandela uitgegroeid tot het symbool van de wereldwijde anti-apartheid-beweging. Op 11 februari 1990 wordt hij uiteindelijk vrij gelaten. Vijf jaar later staan de blanken de macht af en wordt Mandela president van Zuid-Afrika. Met de hulp van de zwarte aartsbisschop Desmond Tutu weet hij een sfeer van nationale verzoening te bewerkstelligen.

In 1999 besluit Mandela zich niet herkiesbaar te stellen als president. Zijn publieke rol is sindsdien beperkt, maar in Zuid-Afrika wordt hij beschouwd als de ‘Vader van het vaderland’. Sinds zijn gevangenschap op Robbeneiland is zijn gezondheid broos. Na meerdere opnames in het ziekenhuis overlijdt hij op 5 december thuis in Johannesburg.

 

Herinneringen aan Johannesburg, de stad van Mandela

Nelson Mandela

Toen ik enkele jaren geleden Johannesburg bezocht, viel het me op hoe ‘aanwezig’ Nelson Mandela daar was. Je ademde hem als het ware in met de lucht. Deze foto van Mandela hing ergens in een restaurant.

Zuilen Apartheid Museum

Natuurlijk ging ik ook naar het Apartheid Museum. De zuilen die er staan geven de nieuwe waarden aan. “Reconciliation” is één van de pijlers waarop Mandela zijn beleid steunde. 

Hector en Mbuyisa

Om iets te begrijpen van Mandela moet je het verhaal van Mbuyisa kennen. Bij de rellen in Soweto raapte hij met gevaar voor zijn eigen leven zijn broer Hector op die verwond was door politiekogels. De foto ervan is beroemd. Maar zijn moeder zei: “Mbuyisa is of was mijn zoon. In onze cultuur is het oprapen van Hector geen heldendaad. Het was zijn plicht als broer. Als hij hem had laten liggen en iemand zou hem over Hector hebben zien springen, dan zou hij hier niet kunnen wonen.”

Iets gelijkaardigs geldt voor Mandela: op de één of andere manier deed hij gewoon zijn plicht. Maar er zijn niet zoveel mensen die dat doen. En daarom verdient hij een eresaluut.

   

Oeganda

Grappige video’s van Anne Kansiime

Anne Kansiime is een oud-leerlinge van Kabale primary school. Anne is “a very proud Mukiga”. Ze is comedienne bij Fun factory en co-presentator van MTV’s Mini Buzz programma. Sinds ze een contract tekende als ambassadrice van GoTV, een betaaltelevisie, is ze overal in Oeganda op reclameborden te zien.

De videos van Kansiime zijn een leuke manier om kennis te maken met een aantal aspecten van het dagelijks leven in Oeganda. Kies maar uit:

Job interview
Super sharp mechanic
Spending to impress
Date me now
I hate my phone

Er zijn nog andere leuke titels zoals Pay back time –de kans is groot dat je je geld niet terug ziet- en Examination fever...

Are boda bodas a solution to Kampala’s traffic jam? Kijk naar de Mini buzz show!

De Mini buzz show
Als je graag wil weten waar je over mee moet kunnen praten wil je in Oeganda niet voor schut staan, dan moet je kijken naar de Mini buzz show van Brian Mulondo en Anne Kansiime. De show geeft Oegandezen de kans om hun ideeën en ervaringen over allerlei onderwerpen te delen. Het wordt allemaal opgenomen in een rijdende minibus. Tijd genoeg, want in Kampala staan busjes meer stil in de file dan dat ze verder rijden. De beruchte Kampala traffic jam.

Hier zijn de Minibuzz onderwerpen: When does a no mean a yes? Should traditional healers be legalized? Would you ever consider internet dating? Should circumcision be made compulsory? Does God mind the way you dress? What is the relevancy of funeral rites in this day and age? Why do beautiful woman fail in marriage? What is the role of stepmothers in child upbringing? What does that baby name say about a parent? Why the rise of counterfeit drugs in Uganda? Is death penalty really a punishment? Should there be mandatory HIV-testing? Who is in charge of Kampala City Lord Mayor vs Executive Director? Are boda bodas a solution to Kampala’s traffic jam? How do people misuse phones? Should religious leaders get involved in politics? How well should you know your partner? Is it true Ugandans are the laziest in East Africa? Why the increase of Nkuba Kyeyo in Uganda? Can Ugandans do without second hand clothes? How should you accord your loved ones a decent burial? How can we protect children against violence? Why are ARVS becoming resistant? World Press Day – Has the media made an impact in society? What are the do’s and don’ts of dating? Would you ever sleep with a prospective employer to get a job? Are celebrities good role models? What is the mystery behind the jiggers? Why do Ugandans love begging for their weddings? How professional are people who carry guns in society? Are men neglecting their duty? Are woman better drivers? How justifiable is the Ugandan law in proving someone’s innocence? Is Uganda’s population rising? Do new year resolutions work? Is drug consumption going up? Do TV-programs have an effect on children’s growth? Would you ever be friends with your ex? What is the importance of Museveni & Besigye talks? Who benefits from nursery graduation? Should Jinja gain a city status? Are people who wear miniskirts promiscuous? Why would you marry at an early age? Why are more parents taking their children to daycares? Do you know who you are really sleeping with? Why are more youth involved in sports betting? Would you marry from another tribe? Should virginity be emphasized in day today? How can you detect you are on the sexual network? To what extent do people go to get riches? Why are men dominating the hair dressing industry? Can you ever detooth without giving in? Should we trust advertising? How do you manage your anger? Does Mbarara deserve to become a city? Do you believe in dreams? Are you proud of being Ugandan? How can you live positively? Who determinates the size of the family? What are the challenges of being a rural woman? Would you reveal your financial status to your partner? Why do parents fear talking to their children about sex? Has bribery become part of the Ugandan culture? Would you forgo giving birth to adopt a child? Should parents dictate a child’s profession? Should woman be stay-at-home-mothers or working mothers? Are woman the weaker sex? Is Uganda really independent? Is homosexuality a human right? How you can care for a disabled child? Why are crimes of passion increasing in Uganda? What is keeping the street children on the streets? Would you marry a partner with children? Why is the life expectancy of Ugandans going down? Do illegitimate children have rights? Why would you snoop in your partner’s phone? Why is human trafficking on the increase in Uganda today? Is snoring a health problem? Power crisis – What alternative power sources are there? How can we make our MP’s accountable? How can manage inflation in the festive season? Do you believe in the living dead? How far should you go for love? What does A4C hope to achieve? Is maternal death a violation of women’s rights? Why child torture is increasing in Uganda? Is it better to give birth to children from different partners? Uganda’s tourism potential – why don’t Ugandan’s see it? Can you ever have a best friend who is of the opposite sex? Is it true Ugandans love charms so much? Who determines the transport fare? Being a child back and now – how have things changed? Do you understand your finances? Would you ever go for a paternity test? Is money the root cause of all evil? Why were sciences made compulsory in Uganda? Should night clubs be abolished? Is environment staying in the way of development? Why is there power theft in Uganda? Should children be punished at school? Why don’t women want to breast feed these days? Have youth benefited from the youth fund? What did/do you enjoy most at school back then/and now? Would you ever lend your parents money? Why don’t government policies last? Why is the current Omugabe not recognized? Why the need for permission if Ugandans have a right to demonstrate? Do men prepare for fatherhood? Why don’t Ugandan policies work? What is your greatest fear? Why do people throw away children? Would want to find out the sex of your unborn child? Why is the film industry in Uganda not up like in other countries? Why do people forge? Who is benefiting from the beef in the music industry? What is the cause of a childless marriage? Why do we need national ID’s? Why don’t Ugandans keep time? How can we handle preventable diseases? How does the way you dress portray you? HIV bill, will it work? Are men more gossipers then woman? Who is the best person to give you advice on personal issues? Are brokers necessary? Has begging become a norm in Uganda? How prepared are we to fight fires? How are buses going to change the transport sector? Kony 2012 –What is America’s intention? How do you deal with a cheating partner? Should ex-convicts be rehabilitated into the communities? Should government introduce a 3 year contract for civil servants? How transparent are loan sharks and money lenders?

Helaas zijn de meeste discussies in de Luganda-taal, zoals je kan horen in de link naar de video How you can care for a disabled child? Mini buzz How can you care for a disabled child? Omdat dit onderwerp ons bijzonder aan gaat ga ik vragen om deze discussie te vertalen.

Gossip, een Oegandese specialiteit
We hebben een poging gedaan om onze naam PROUD UG Services for the mentally retarded te laten registreren. Of het gelukt is is nog niet duidelijk, maar er zijn wel sporen te vinden op de website van het Uganda Registration Services Bureau (URSB).

We zijn met dertien die PROUD in hun naam hebben staan. Van de meeste organisaties vind ik niets terug op het internet.

Het leukste vond ik wat Bernard a.k.a. Beewol The Talkative Rocker te vertellen had in een stukje “proudly ugandan”.

Over hoe goed Oegandezen kunnen spreken bijvoorbeeld. Have you heard Ugandans speak? Ugandans will never fail to impress when it comes to breaking it down through speech.

Over Oegandese vrouwen weet hij: you will see them at a distance, get blown away by their break-taking natural forms and then get close and get dumbfounded by their brilliance, humour and intellect. Uganda women are simply the truth! And I haven’t said anything about how they dance like strippers, walk like models and sing like fat women.

Heel herkenbaar. Het volgende ook: We have a wonderful small little family here. …we are a closer knit country and we tend to have relations spread all over the country. Once you have gone through the education system from the very bottom all the way to University, it is rare for you to go a day without meeting someone from your past. That is how closely knit a society we are. Also, when you do something in private with one person and they share it with another person, there is a huge chance the whole country will get to know it. We share information with zeal and enthusiasm. We live to gossip and occasionally we gossip to live. We create whatsapp groups, Facebook groups and Twitter Cliques to discusss our neighbours, work mates, ex partners and relatives.

Je bent gewaarschuwd!

How to be a Ugandan. Pastor. 
‘How to be a Ugandan’ is een dun boekje van journalist Joachim Buwembo. Hij zet een reeks typetjes neer die heel herkenbaar zijn voor wie een beetje vertrouwd is met Oeganda. We doen er hier een paar dunnetjes over.

De eerste in ons rijtje is de ‘pastor’. Oeganda is een heel zondig land; vandaar dat er zo veel Oegandezen zijn die besloten hebben ‘pastor’ te worden. Weldra zullen er meer pastors zijn dan gewone burgers. Ze zullen zo bezig zijn met het redden van onze zielen dat ze geen tijd meer hebben om te denken aan hun eigen moraliteit. Ze riskeren naar de hel te gaan terwijl ze bezig zijn ons naar de hemel te brengen.

Je hebt geen theologische vorming nodig: een verhoogje gemaakt uit een paar planken en een megafoon zijn genoeg om van start te gaan. Bedenk een mooie naam b.v. ‘Daily Miracle Church of Modern Saints’ en begin ‘Halleluiah’ te roepen. Vertel de omstanders dat ze verdomd zullen zijn als ze hun zondig leven niet opgeven en dat zij die berouw tonen verlost zullen worden van al hun ziektes inclusief AIDS.

Zorg dat je enkele mensen mee hebt die getuigenissen willen afleggen; uit het publiek zullen er dan nieuwe volgen. Tegen de avond zullen er mensen bij komen die iets verkopen om te eten en sterke lokaal gebrouwde drank aanbieden om de koude wind af te houden. En dan is het tijd om te zaaien als ze in de toekomst willen oogsten. Eén van je medewerkers komt op de tribune en zwaait met enkele bankbiljetten terwijl hij zegt dat hij zaait voor het werk van de Heer zo dat zijn problemen zullen worden opgelost.

En zo gaat het verder. Op het eind rijdt onze pastor in een luxe auto met gepersonaliseerde nummerplaten en krijgt hij een gewapende militaire escorte. Want hij is bevriend geraakt met hooggeplaatste politici. Zo kan hij ook jaloerse journalisten die hem beschuldigen van onregelmatigheden afhouden. Je zult niet vervolgd worden voor onregelmatigheden want je bent ‘de vriend van’ en bovenal: je bent God’s man.

Another rap

Bij de laatste presidentiële verkiezingen in Uganda (2010) kwam president in charge Yoweri Museveni (66 jaar) met een verrassing. Hij nam een song op onder de titel: U want another rap? De Runyankore tekst van het liedje (Runyankore is een lokale taal) moest Museveni’s inspanningen om naar de top te klimmen symboliseren.

Iedereen vroeg zich af in welke studio de president het liedje had opgenomen. Het antwoord was: in geen enkele. Hoe kon dat? Wel, tijdens een meeting in Mbarara reciteerde de president twee kindergedichtjes om zijn rede kracht bij te zetten. Een pientere muziekproducer dook er mee in zijn studio en met wat elektronisch kunst- en vliegwerk kwam de rapsong er uit.

Museveni vond het helemaal niet slecht, zei meteen “dit is mijn song” en al snel werd het een hit op de radio. Zijn aanhangers zetten het op hun mobieltje als ringtone. Wijzelf zijn vooral benieuwd naar het oude kindergedichtje. Hieronder vind je de tekst in het Engels:

The stick I cut strayed into Igara where Ntambiko reigns / Ntambiko gave me a knife which I gave to millet harvesters / who gave me millet that I gave to a hen / which gave me an egg that I gave to children / who gave me a monkey that I gave to the king / who gave me a cow that I used to marry my wife / She gave me a child I called Mugarura who raided back what belonged to me and my fathers.

Op internet kon je zeer uiteenlopende reacties vinden: Very Creative, especially coming from a Prezzo Museveni. Keep it Up. /Now give another rap so we shall give another term! Maar ook: we need more tarmac roads./Pipo we don’t need another rap but the better services.

In de kortste tijd deden allerlei versies de ronde. Wij verwijzen u graag naar een cartoon versie: http://www.youtube.com/watch?v=QtQNe3_T_oM


The last king of Scotland
Morgenavond is er op Canvas om 21.05 de film The last king of Scotland. De film vertelt de geschiedenis van de lijfarts van de Oegandese president Idi Amin en geeft een beeld van het Oeganda van de jaren zeventig toen Amin het land terroriseerde. Dit is nog maar veertig jaar geleden, vandaar dat heel wat Oegandezen zich deze periode nog levendig herinneren. Misschien helpt dit ook te begrijpen dat bij de presidentsverkiezingen van volgende week in Oeganda Museveni nog altijd favoriet is, ook al is hij al 30 jaar aan de macht. M7 staat voor een periode van stabiliteit in Oeganda die veel Oegandezen niet graag op het spel zetten.

How to be a Ugandan. Sex worker. 
‘How to be a Ugandan’ is een dun boekje van journalist Joachim Buwembo. Hij zet een reeks typetjes neer die heel herkenbaar zijn voor wie een beetje vertrouwd is met Oeganda. We doen ze hier dunnetjes over.

De tweede in ons rijtje is de ‘sex worker’. Eeuwenlang kende Oeganda een seks industrie die heel gesmeerd verliep. De meeste volwassenen waren er in betrokken en de overheid liet betijen omdat ze niet publiek was. Pas recent is die seks industrie verstoord door meiden die openlijk op de straat gaan staan.

Vroeger had Kampala een bloeiende seks business, die elk jaar vervoegd werd door horden jonge, knappe en welopgevoede meisjes. Die waardige seks werkers zaten verborgen tussen duizenden meisjes van over heel het land die naar één van de universiteiten of hogescholen van Kampala kwamen. De hongerige mannen van de stad hadden keuze te over. Ja, het waren op de duur de meisjes zelf die op zoek gingen naar een geschikte man.

Het is een bijna perfecte relatie: hij zorgt voor het noodzakelijke en voor extra luxe en zij stelt hem van tijd tot tijd op zijn gemak. Haar kamertje wordt een knus nestje, voorzien van de laatste elektronische snufjes, ze draagt schoenen en kleren die een gewoon meisje niet kan betalen en haar gsm valt nooit zonder krediet. Ze stopt met haar ouders lastig te vallen voor geld.

Haar campusvriend weet dat ze 3 mannen heeft: hemzelf, om haar te helpen met haar zware studies, haar ‘nonkel’ die zorgt voor de cash en allerlei goederen en de echte boyfriend die ze op een dag hoopt te huwen. De eerste twee zijn klanten en de relatie houdt op de dag dat ze haar diploma krijgt. En de klanten die moeten dan van voor af aan herbeginnen.

Anti-homo-wet als "kerstgeschenk" 

Uganda to pass anti-gay law as ‘Christmas gift'

De Oegandese 'speaker of parliament' zei aan het persagentschap Reuters dat het parlement de anti-homo wet zal stemmen als “een kerstgeschenk” voor de Oegandezen. Homoseksualiteit is nu al illegaal in Uganda, maar de wet voorziet in strengere straffen tegen uitingen van homoseksualiteit. Ze voorziet gevangenisstraffen voor daden van homoseksualiteit en levenslang –in een eerder ontwerp stond zelfs de doodstraf- voor homoseksuele handelingen met kwetsbare groepen zoals o.a. kinderen of personen met een handicap. Obama noemde het (eerdere) voorstel van wet “odious”.

Volgens de speaker vragen de Oegandezen om zo’n wet en zullen ze die ook krijgen. Ze verzet zich tegen westerse landen die hun ‘waarden’ willen opdringen en daarbij dreigen met het intrekken van steun. Veel Oegandezen zeggen dat homoseksualiteit tegen hun religieuze en culturele overtuiging in gaat. Het denken in Oeganda over homoseksualiteit is nog vaak in termen van “abnormaal” en “ziek”. De Oegandezen worden in deze opvattingen versterkt door de onafhankelijke kerken en predikers –o.a. uit de VS- die in Oeganda zeer actief zijn. Deze kerken vormen ook een sterke lobby.

Door de ophef die er rond het onderwerp wordt gemaakt durven homoseksuelen zich niet openlijk te manifesteren. Ze vrezen het slachtoffer te worden van geweldpleging. De regering legt alle steun aan de homo-beweging aan banden. Zo maakte de ‘Minister of Ethics and Integrity’ een lijst op van NGO’s wiens vergunning moet worden ingetrokken omdat ze de homo-zaak steunen. De promotie van homo-rechten wordt door de homo-wet verboden. Op hun beurt kraakten homo-activisten verschillende websites van de Oegandese regering om te protesteren tegen wat zij de “intimidatie van homo’s” noemen.

Tegenstanders van de homo-wet verwijzen naar de grondwet die de rechten en vrijheden van iedereen beschermt. We lazen ook het volgende commentaar: “to celebrate Jesus' birth, the saviour of love and forgiveness, we're passing a law of hatred and judgement.” Maar dat is dus een minderheidsstandpunt. Homoseksualiteit is niet alleen een taboe in Oeganda maar in veel Afrikaanse landen. Het is illegaal in de meeste landen op het Afrikaanse continent (en ook in andere delen van de wereld).

In het westen wordt het discours over homo’s gevoed vanuit het gelijke rechten voor iedereen standpunt. In Europa worden homo’s niet vervolgd, maar ze genieten nog niet overal gelijke rechten. Zo besliste de burgemeester van Hantay (Nord-Pas de Calais, Frankrijk) vorige zaterdag nog om het aangekondigde illegale huwelijk tussen twee lesbiennes toch niet te laten plaatsvinden nadat ze talloze boze reacties en dreigementen had gekregen. In Frankrijk staat de goedkeuring van het homo-huwelijk dezer dagen op de politieke agenda.

De discussie over de anti-homo-wet startte in Oeganda in 2009. De Oegandese president staat nu voor de opgave een balans te vinden tussen wat de conservatieve kerken willen en wat de donors van Oeganda, in het bijzonder de VS en een aantal Europese landen, vragen. 

Maak een buiging! Ebola komt dichterbij.
Mijn laatste vier reizen naar Kampala heb ik telkens met een andere maatschappij gevlogen: Brussels Airlines, Ethiopian Airlines, Turkish Airlines en nu probeer ik KLM in samenwerking met Kenya Airways, de goedkoopste van de dag. Het gaat van Brussel naar Amsterdam Schiphol, vervolgens de grote brok naar Nairobi en tenslotte naar Entebbe- Kampala. De stops zijn beperkt in de tijd zodat de totale reistijd nog meevalt.

Kenya Airways The pride of Africa

Op de eerste vlucht zitten alleen blanken. Naast me een Aziatische dame die haar gezichtje verbergt achter een wel heel grote zonnebril. Op Schiphol zit ik tegenover een Italiaanse die lid is van ‘moon bear’ : haar kleedje en alle accessoires –telefoon, computer enz.- zijn in het groen.

Op de vlucht naar Nairobi zitten opvallend weinig zwarten. De hostessen zijn wel zwart. Ze staan bij KUTOKA wat uitgang betekent. Eentje begint: thank you, my name is Brenda and welcome on board… alsjemenou.

Naast me zitten een blonde Brit met snor - die wellicht een plantage heeft in Kenya en alvast een nieuw boek begint voor de lange avonden op de barza- en een Scandinavische die helaas gescheiden is van haar reisgenotes. Dan hebben de 2 Spaanse vriendinnen rechts van me het beter aan boord gelegd!

De imaginaire plantagehouder bestelt wodka orange, de Scandinavische een bruiswatertje en de Spaanse meisjes zijn nieuwsgierig om te weten wat ‘amarula’ is. Probeer maar: het komt uit Zuid-Afrika en is even lekker als Baileys.

Facts on ebola

Alles gaat er zoals gewoonlijk aan toe. Pas in Nairobi komt ‘ebola’ voor het eerst in zicht. Op een pilaar in de luchthaven hangt een affiche met FACTS ON EBOLA. Wat is ebola? Hoe wordt het verspreid? Wat zijn de kentekenen? En hoe kan ebola worden voorkomen?

Op de vlucht Nairobi-Entebbe is het kleurbeeld volledig omgekeerd: alleen nog zwarten en kleurlingen. Terwijl we wachten om op te stijgen begint een stem fier de kwaliteiten van het vliegtuig waarin we zitten op te sommen: minder hoofdpijn, minder reisvermoeidheid, enz. Enkele blanken kunnen een spottend lachje niet onderdrukken.

De ‘dreamliner’ brengt ons al vlug tot in Entebbe. Bij het binnenstappen van de luchthaven sta ik plots oog in oog met twee verpleegsters, van top tot teen in tenue: mondmaskers, handschoenen enz. Ze spuiten een soort ontsmettingsmiddel op mijn handen en halen de koortsmeter boven. Ebola komt dichterbij.

Eerst moet je medisch gecontroleerd worden en dan pas kan je naar de visumcontrole. Op het internet heb ik in november 2012 gelezen dat Oeganda ervaring heeft met ebola en marburg, twee dodelijke infectieziekten. Zelfs Kabale stond op het lijstje van getroffen plaatsen.

Ondertussen zijn we weer enkele weken verder. Woensdag 8 oktober was er een "good news"-krantekop in de Daily Monitor: “Marburg: 11 test negative – ministry.” Na het overlijden van een gezondheidswerker in Mengo-hospital (Kampala) ten gevolge van Marburg is het groot alarm.

         

Je kan ook gewoon een buiging maken

Vandaag, 9 oktober, is Oeganda 52 jaar onafhankelijk. In zijn gelegenheidstoespraak gaat president Museveni in op de marburg-crisis. Hij haalt uit naar de gewoonte in sommige streken van Oeganda om apenvlees te eten. Apen zijn familie van ons, zegt hij. Je eet je familie toch niet op! En hij beveelt alle mensen aan geen hand meer te schudden. Je kan ook gewoon een buiging maken, zoals de Japanners doen...
 
Child sacrifice (door Brenda Mwesigwa)
Vorige zaterdag ging ‘Vranckx’ over kindoffers in Oeganda. ‘Child sacrifice’ is het ritueel doden van kinderen met het oog op het behagen van een god of bovennatuurlijke wezens om iets te bereiken. “Als je wil dat je zaak goed draait, dan moet je een kind offeren”, lijken sommige mensen te denken. Brenda Mwesigwa, zelf Oegandese, vertelt ons wat meer over deze onthutsende praktijk.

African believes and cultures

There are different and many cultures and beliefs in Africa. In general every tribe has its own way of behaving.

Africans in general they believe that to achieve or to be successfully you have to do something positive or negative.

Positive doings stand in beliefs, to believe in something that will give you luck, that comes in a category of believing in God. Those who believe in God they give 10 percent of their income in church to be blessed and get more than what they have.

Negative doings are those who don’t go to church because they don’t believe in God, which means they believe in small gods (witches), believing in them that they can bring success to them, by telling people to do this and that, where it is being seen by sacrificing young children to their activities. Examples: in building, business and to stop their enemies not to do something harmful to their families.

In those actions they are asked by a witch to bring a private part (a penis) of a young boy or a head or some liters of blood, a heart, breasts,… to put on ground where they are going to build a house or to operate their business. Which means that they have stopped their enemies to interrupt their activities or their families because they succeeded which end up affecting children who are innocent.

But also some groups of people or families who believe that if one of the family members is dead or sick it is done by an enemy. So they go to those witch doctors to ask who did that to them ending up having false information that it is so and so which means that they also have to revenge and do something bad to that family which they think that did something bad or casted their children or family.

I can also say that it is a common practice which is difficult to stop because some of the leaders and people in justice practice those things which means that if some is caught or suspected to have done that action it ends up in air because they know what it means and what it is about, then ending up having no solution and affecting young generation which is innocent.

Afrikaanse opvattingen en cultuur

Er zijn veel verschillende culturen en opvattingen in Afrika. Eigenlijk heeft elke stam zijn eigen wijze van zijn.

De Afrikanen geloven dat om iets te bereiken in het leven en succesvol te zijn je iets goeds of slechts moet doen.

Positief is bijvoorbeeld te geloven in iets dat je geluk zal brengen, zoals geloven in God. Zij die in God geloven geven 10 percent van hun inkomen aan de kerk om gezegend te worden en rijker te worden.

Negatief is niet naar de kerk gaan, niet in God geloven, maar geloven in “small gods” (“witches”), denken dat die je geluk kunnen brengen. Hun raad aannemen kan mensen brengen tot het offeren van kleine kinderen om succes te hebben in wat ze ondernemen. Bijvoorbeeld, wanneer ze een huis willen bouwen, een zaak beginnen of hun vijanden willen tegenhouden om kwaad te doen aan hun familie.

Om daarin succes te hebben vraagt de ‘witch doctor’ hen om een geslachtsdeel (penis) van een kleine jongen of een hoofd of enkele liters bloed, een hart, borsten,… te brengen om ze te begraven daar waar ze hun huis willen bouwen of hun zaak opstarten. Op die manier houden ze hun vijanden, die hen of hun familie willen tegenwerken, op afstand. Ze zullen succes hebben en daarmee wordt het lot van onschuldige kinderen bezegeld.

Er zijn ook groepen of families die denken dat als iemand van de familie ziek is of sterft dit komt door een vijand. Dan gaan ze naar een ‘witch doctor’ (kwakzalver) om te vragen wie hen dat aangedaan heeft en dan krijgen ze de foute informatie dat het zus en zo in elkaar zit. Dat betekent dat ze zich moeten wreken en iets aan de familie moeten doen van wie ze denken dat die iets kwaads of verwerpelijks deed tegen hun kinderen of familie.

Dit komt veel voor en het is moeilijk te stoppen omdat sommige leiders en mensen van justitie dit ook doen. Daardoor komt het dat als iemand verdacht wordt of opgepakt wordt het toch op niets uitdraait. Uiteindelijk geraakt niets opgelost en de jonge generatie die onschuldig is, is hier de dupe van.

Nativities

Nativity staat voor de geboorte van Jezus of voor de afbeelding daarvan in een kerstspel of in kunst. Kerststalletjes horen daar ook bij. Ik ging in Kampala op zoek naar kerststalletjes voor onze kerstdagen 't Kindeke. De Oegandese nativities zijn mooi door hun eenvoud. Het is fijnzinnig, een beetje kwetsbaar, handwerk met natuurlijke materialen. Helaas heb ik er maar enkele foto's van, maar die spreken voor zichzelf.

Oeganda toeristisch

Toeristische trip naar Oeganda

Toevallig zag ik een affiche hangen van een reisbureau over Oeganda. Op de affiche staan foto's van de klassieke ingrediënten van een Oeganda trip.

Oeganda is minder toeristisch dan Kenia, Tanzania en Zuid-Afrika maar is misschien net daarom een interessante bestemming. Het land noemt zichzelf de parel van Afrika. Het telt een hele reeks nationale parken en zijn natuur zal zeer geapprecieerd worden door eco-toeristen. Tot de topbestemmingen in Oeganda behoren het Queen Elizabeth National Park –met als bijzondere attractie leeuwen die in de bomen klimmen-, Bwindi Impenetrable Forest –berggorilla’s-, Rwenzori Mountain Ranges –ook de maanbergen genoemd- in het Westen, Victoria Lake in het Centrum en de Murchison Falls –aan de oevers van de Nijl- in het Noorden. Kampala is de hoofdstad –breng een bezoekje aan de markt- en dichtbij ligt het rafting-paradijs Jinja.

Dicht bij Kabale, waar The village zich gaat vestigen, vinden we ook een toeristische attractie: lake Bunyonyi. Lake Bunyonyi betekent 'plaats van de kleine vogels'. Dit prachtige kratermeer ligt verscholen tussen vele vulkaanpieken. Het heeft iets mystieks.

Meer info over de klassieke bestemmingen op : http://www.visituganda.com/

Het reisprogramma van B-Active travel doet de voornaamste klassieke bestemmingen aan en kost afhankelijk van het arrangement tussen 3000 en 5500 Euro voor 14 dagen.

Oeganda bekeken door de ogen van Vlaanderen vakantieland:

http://www.een.be/programmas/vlaanderen-vakantieland/vincent-op-rondreis-door-oeganda

http://www.een.be/programmas/vlaanderen-vakantieland/vincent-swingt-door-kampala

B-Active organiseert luxe-reizen naar Oeganda

We luisteren naar Benny van B-Active die Oeganda tot één van zijn uitverkoren bestemmingen heeft gemaakt. “Oeganda = de Nijl, de gorilla’s, de chimpansees en de bevolking” vat Benny samen. Hij toont dia’s van het land en vooral van de hotels waarin de reizigers verblijven. Een fantastisch land! herhaalt hij steeds weer. “Het zonnetje schijnt op je bolletje, je zit aan de evenaar.” “De inwoners van Oeganda die lachen bijna altijd. Ze willen werken; ze willen vooruit. Dat is al positief...”

Zeer opvallend is dat we geen enkel beeld krijgen van die inwoners. Het gaat om de toeristische hoogtepunten en om terrasjes, tafeltjes met Zuid-Afrikaanse wijnen die in de ondergaande zon baden. Op het programma van de veertiendaagse trip van B-Active staan: Kampala (gebouwen van het Buganda koninkrijk), Murchison Falls (watervallen), Fort Portal (transit) en Kibale National Forest (chimpansees), Queen Elizabeth National Park (nijlpaarden enz.), Bwindi Impenetrable Forest (gorilla’s), Lake Bunyonyi (vogels), Mburo National Park (zebra’s enz.), Kampala (met nog een uitstap naar Jinja).

De reis begint en eindigt in Cassia Lodge, het hotel van Johan Vanhecke en Els De Temmerman, notaire Vlamingen in Kampala. Voor de heen- en terugvlucht zweert Benny bij Brussels Airlines. Dat biedt het nodige comfort. De vlucht is inbegrepen in de prijs van de tour, net als de transfers, vol pension in de hotels, de entreegelden voor de nationale parken en de trackings, en het vervoer. Je moet alleen voor een visum zorgen en je dranken betalen. Afhankelijk van je hotelkeuze en het type vervoer kost de reis tussen €3.750 en €5.520. Je moet dan wel met 2 personen zijn; voor singles is er een toeslag.

Uit het publiek komt de vraag of er mogelijkheid is tot contact met de lokale bevolking? En of de game drives gebeuren met een open wagen?

Tot slot: Kabale komt ook aan bod in de tour met een diner en overnachting in Arcadia Lodge of in Birdnest hotel. Dit laatste wordt op de folder omschreven als “superior eigendom van een Belg”. Facultatief is een boottochtje op “het fantastisch Bunyonyi Meer”. Wij passeerden in Birdnest hotel op 17 februari 2010 maar toen was het nog niet afgewerkt. Nu wel. Op de foto van toen, Brenda, zwanger van Jakob –het verrechtvaardigt de pose een beetje- en Herman.

Kampala

De markt van Kampala

De beruchte mini-busjes van Kampala

Als je naar Oeganda reist kom je toe op de luchthaven van Entebbe. Een uurtje later sta je in de hoofdstad Kampala. Ik hield eerst niet zo van Kampala: het is er warm, je kan er uren in de file staan,… Maar zoals alle grote steden heeft Kampala zijn interessante kanten; het kost alleen tijd om de stad te leren kennen.

Elke keer ik naar Oeganda ga passeer ik een dag of twee, drie in Kampala. Kampala heeft een skyline waarop de Oegandezen fier zijn en de Rwandezen afgunstig. Van ‘Old Kampala’ is er niet heel veel over. In het centrum vind je enerzijds door voetgangers weinig gefrequenteerde buurten met overheidsgebouwen en keten-hotels en anderzijds drukke handelswijken. Daar krioelt het van de mensen en kan je zowat alles kopen. 

Patience op de tweedehandskleding-markt

Zonder dat je het weet sta je vlak bij één van de markten; wie niet van hier is loopt aan de ingangen voorbij. Maar het zijn drukke en soms heel uitgestrekte plaatsen waar verkopers je graag opwachten. Je moet er zeker langs gaan als je Kampala wil bezoeken. Markt en Afrika, dat is een onafscheidelijk paar. Ik breng een bezoekje aan de groenten- en fruitmarkt en de tweedehands kleding markt.

In het treinstation van Kampala

Ondertussen ken ik het centrum van Kampala voldoende om er je rond te gidsen. Met Patience en Herman ging ik onder andere naar het treinstation kijken. Er komen alleen goederentreinen, die naar de haven van Mombassa in Kenya rijden.

Oegandezen doen graag dik. Daphine, Moses en Prado.

Voor haar jongere zus Daphine die pas afgestudeerd is als onderwijzeres was het haar eerste bezoek aan ‘the capital’. Moses, de schoonbroer van Brenda kwam ons ophalen met een geleende Toyota Land Cruiser ‘Prado’ en dat stond haar duidelijk aan. Ze doen graag dik de Oegandezen!

Oegandezen zijn meesters in decoratie

Kabale

Kabale deel 1: stopplaats voor toeristen en onderwijscentrum
Van 2 oktober tot 21 november waren we in Oeganda. In de komende weken volgen een reeks bijdragen over Oeganda en Kabale, het provinciestadje waar we het PROUD-project uit de grond gaan stampen. We beginnen met een verkenning van Kabale-stad in 3 bijdragen. De eerste gaat over Kabale als toeristische plaats en als onderwijscentrum.

Kabale ligt in een smalle kom

Kabale town is de hoofdstad van Kabale district. Kabale town telt zo’n 50.000 inwoners. De omgeving van Kabale is bergachtig.

Lake Bunyonyi is zeker een omweg waard

Door Kabale loopt er en slecht onderhouden 2-vaksbaan in tarmac. Ze loopt in één richting naar Kampala, met een afslag naar Kigali en in de andere richting naar Kisoro. Nabij Kabale ligt het Bunyonyi-meer, een toeristische trekpleister. Toeristen blijven ook in Kabale overnachten op weg naar Bwindi Impenetrable Forest voor een bezoek aan de berggorilla’s. De voornaamste banken die actief zijn in Oeganda hebben allemaal een filiaal in Kabale.

Bishop Barham University

Toch stelt Kabale op economisch vlak weinig voor. Er wordt weinig geproduceerd of ontgonnen en de landbouwproductie ging zelfs achteruit. Kabale is vooral onderwijscentrum. Het telt talrijke scholen van alle niveaus en zelfs 3 universiteiten.

Ouders doen grote inspanningen om het schoolgeld van hun kinderen te betalen. Elk jaar studeren er tienduizenden universitairen af in Oeganda. We konden zelf getuige zijn van de talrijke ‘graduation ceremonies’, waarbij mensen hun laatste cent uitgeven aan een toga. In het grootste deel van de gevallen het begin van een langdurige periode van werkloosheid. De jonge afgestudeerden hebben geen vaardigheden en kunnen zich niet inbeelden dat ze met een klein kapitaaltje en hard werken iets uit de grond kunnen stampen. Gelukkig begint het beleid geleidelijk aan meer aandacht te besteden aan beroepsgerichte opleidingen.

Kabale deel 2: gebrekkige basisvoorzieningen en sociale problemen

Smurrie in open riolen

In tegenstelling tot een aantal andere provinciesteden in Oeganda ligt Kabale er onverzorgd, ja eigenlijk vuil, bij. De wegen zijn slecht onderhouden en overal zie je riolen vol smurrie. Bij een hevige regenbui lopen de straten meteen onder water. Op talrijke plaatsen zie je wilde stortplaatsen. De prachtige omgeving van Kabale heeft het stadje niet bewogen tot een ecologisch beleid, integendeel.

Met de nutsvoorzieningen schort er heel veel in Kabale. De helft van de tijd is er geen elektriciteit. Je kan het dan meemaken dat je 2 of 3 dagen moet wachten op een drukwerkje dat je normaal op enkele uren kan krijgen. Ook was er een ernstig watertekort in de periode dat wij in Kabale verbleven. Je ziet dan secundaire handel in water ontstaan of arme mensen scheppen zeer vervuild water op.

Wie de buitenwijken van Kabale frequenteert merkt meteen dat veel mensen leven in grauwe armoede. Je vindt er mini-winkeltjes die mini-porties houtskool, aardappelen e.d. verkopen aan mensen die bezig zijn met overleven.

Sarah is al  moeder en houdt een kleine bar op Kekubo Road

Mensen drinken het weinige geld dat ze verdienen –veel mensen leven van losse werkjes- op. Populair is de goedkope lokaal geproduceerde waragi en dit ondanks het feit dat hij verantwoordelijk is voor talrijke doden. Het aantal gebruikers van lokaal geproduceerde soft drugs neemt zienderogen toe.

De misdaadcijfers in Kabale zijn stijgende. Jongeren die van het platteland naar de stad komen afgezakt en er geen inkomen kunnen realiseren begeven zich, vooral ’s nachts, op dievenpad. Voor blanken is Kabale ’s nachts onveilig.

Kabale deel 3: weinig dynamiek en grote verdeeldheid
In deel 2 zagen we dat er heel wat problemen zijn in Kabale. Het ziet er niet naar uit dat hierin snel verandering zal komen.

Oude verkiezingsaffiches in het partijlokaal van de NRM

Wie zoekt naar verklaringen voor het gebrek aan dynamiek in Kabale komt onder andere uit bij het feit dat de kom van Kabale vol gebouwd is en dat er weinig plaats is voor uitbreiding en vernieuwing. Mensen aarzelen nog om te bouwen op de steile hellingen in de omgeving of het is te kostelijk.

Predikanten

Kabale heeft nood aan een krachtig beleid. Maar de verdeeldheid is groot, zowel politiek als religieus. Talrijke kerken hebben elk hun eigen aanhang. Politici doen torenhoge verkiezingsbeloftes maar daar blijft het bij. Velen zullen zeggen dat de corruptie welig tiert; anderen houden het erbij dat in een land als Oeganda andere gewoontes gelden.

Sfeerbeelden uit Kabale

Kabale ligt in een kom tussen de heuvels

Kabale ligt in een kom tussen heuvels. Het is het laatste stadje in Oeganda op de weg van Kampala naar Kigali. Van Entebbe International Airport naar het centrum van Kampala is 56 km. Van Kampala rij je via Masaka (131 km), Mbarara (267 km) en Ntungamo (329 km) naar Kabale (407 km). Van Kabale naar Kigali is nog eens een goede 100 km.

Nutteloze herstellingen

Wegenwerken in het centrum van Kabale (juni 2015)

De weg van Kampala naar Kabale is met steun van de Europese Gemeenschap bijna over het gehele traject vernieuwd. Des te opvallender is de slechte staat van het wegdek in Kabale town. Stoffig en vol gaten ligt de hoofdstraat er bij. Arbeiders doen al jaren lang nutteloze ‘herstellingen’: het lijkt dat het er alleen om te doen is geld te kunnen debiteren van het wegen-budget. En opeens is de EC er weer: het centrum staat vol krachtige machines; de elektriciteitspalen moeten achteruit; wat gaat er nog overschieten van de trottoirs? Wij zijn met heel veel voetgangers!

Ambulante verkoopster van tweedehandskleding

Ananas-verkoper

In de stad zie je aardig wat mensen rondlopen die met een handeltje bezig zijn. Zoals de ambulante klerenverkoopster, de verkoopster op de geïmproviseerde kledingmarkt, de man die rondrijdt met ananassen op zijn fiets, de doorverkopers van bananen of sterke drank,… Nogal wat handelaars hebben geen dak boven hun hoofd. Zelfs onze leerkrachten wagen zich op vrije momenten aan occasionele verkoop. Ze verpatsen dure stoffen of goedkope avocado’s… wat ze maar krijgen kunnen.

Geitjes voor brochetten

Het werk van een 'artist'

Behalve door handelaars wordt het straatbeeld bepaald door ambachtslui. Er speelt zich een heel sociaal leven af rond het standje van de chapati-man (daar schrijf ik nog wel eens een apart stukje over), de schoenmaker herstelt je slippers terwijl je er bij staat, de slager stroopt een geit af voor je ogen, er worden brochetten geroosterd, de artiest schildert je naam op de muur of maakt je reclamepaneel. Enz.

Zullen we een ritje maken?

De biljartspelers

Kinderen doen ook mee in het straatbeeld. Kinderen zijn overal. Het zijn dikwijls kleine volwassenen. Je ziet de kinderen zeulen met waterkruiken in alle maten, brandhout sprokkelen, boodschapjes doen… op die manier staan ze al heel vlug mee in voor de huishouding. Ze proberen alles uit en niemand lijkt zich daar aan te storen. Kijk maar naar de kleine kindjes die samen op een motor klimmen. Of de jongemannen die een beetje trots al man te zijn op de biljarttafel spelen.

Onder mannen. Op wandel in Kabale.
Het thuisgevoel wordt alsmaar groter in Kabale. Ik ken er steeds meer mensen en het gebeurt geregeld dat iemand me stopt. Dat ik halve dagen geen blanke zie ben ik al langer gewend. Wat niet went is het onveiligheidsgevoel ’s avonds. Kabale loopt vol kleine en ook wat grotere criminelen. Vanaf half acht zie je in de buitenwijken geen vrouw meer op straat.

De ceremoniemeester onderhoudt de gasten in afwachting van de komst van het bruidspaar

Het is weekend en ik kan even uitblazen. Ik wandel zo graag. In de tuin van het guesthouse is er een trouw –gisterenavond laat waren ze al druk in de weer met de versieringen. Nu –nog voormiddag- is de ceremoniemeester de genodigden aan het diets maken wat er van hen wordt verwacht. De bruid komt pas om 15 uur.

Slager -markt Kabale.

Ik loop tot aan de markt. Die ligt wat ingesloten en als blanke heb je er altijd bekijks. Dit keer richt ik me vooral op de vis –veel gedroogde vis want we zijn in het binnenland- en het vlees. Er zijn wel een tiental slagers naast elkaar, die elk een heel karkas hebben hangen. Het vlees wordt anders versneden dan bij ons.

De hoofdstraat van Kabale staat onder water

Het is weer zover: een hevige stortbui jaagt iedereen naar binnen. Ik hou me schuil op het verdiep van een winkelcentrum en ontdek een gore trappenhal verder een lokale bar waar de gasten in groep uit grote potten drinken. Hier zitten alleen mannen en in het bijzonder boda boda’s (bestuurders van mototaxi’s). Het is een publiek geheim dat ze vaak onder invloed zijn van drank en drugs.

Lokale bar. Zelfs de lens van de camera werd er troebel van.

 
‘Onze straat’ Kekubo Road. Deel 1.

Kabale town ligt in een dal

Het stadje Kabale ligt in een kom die bijna volledig is volgebouwd. Dank zij doorgedreven prospectiewerk van Reverend Eric Tukwasiibwe hebben we toch nog een bouwgrond gevonden. Die ligt aan Kekubo Road. Kekubo Road is een zijstraat van Kisoro Road, de hoofdweg die door Kabale loopt.. Van het centrum van Kabale naar het bouwperceel is het zo’n 2 à 3 km over Kekubo Road. Kort na de afslag naar Home Care School ligt links het pad dat naar het bouwperceel leidt.

We gaan met u op stap langs Kekubo Road en tonen u iets van het leven langs ‘onze straat’.

Het begin van Kekubo Road

Het eerste deel van Kekubo Road is druk. Er liggen handelszaken die nog bij het stadscentrum horen. Een voorbeeld is de Veterinary Drug Shop. Jakob noemt de dieren die op het reclamebord staan voor ons op. Maar welk dier is verdwenen achter zijn rug?

Een geit, een koe, een ... en een kip

Aan het eind van het eerste deel van Kekubo Road wordt door een firma uit Kampala een groot appartementsgebouw gebouwd (op foto 2 achteraan in het midden). Het blijkt in opdracht van de Oegandese staat. De appartementen zijn bestemd voor de leerkrachten van Kabale Secondary School die er kunnen wonen met hun gezin. Ik krijg een rondleiding van de ingenieur en de veiligheidsverantwoordelijke. Er worden lokaal geproduceerde bakstenen gebruikt maar errond worden fantasiestenen geplaatst die aangevoerd worden uit Entebbe… zeven uur rijden hiervandaan.

‘Onze straat’ Kekubo Road. Deel 2.

Het racegedeelte van Kekubo Road

In strook 2 ligt een knik in de weg: steil naar beneden vlak na de burelen van Caritas en weer omhoog aan het National Teachers College (NTC). Fietstaxi’s proberen in de afdaling een maximale snelheid te halen die hen moet helpen terug de helling op te geraken. Het is razend gevaarlijk, zowel voor de fietsers zelf als voor de voetgangers die langs de straat lopen.

Lekkere frietjes

Strook 3 bestaat uit lokale handeltjes die opgezocht worden door buurtmensen. Op een handdoek bij elkaar vind je een reeks cafeetjes waar je ook een portie friet kan eten. ‘Irish patatoes’ zijn een specialiteit van Kabale. Vrouwen zitten ze voor hun deur te snijden en bakken de frietjes in een wok met olie. Er wordt witte kool bij gesneden als garnituur. Wat op de grond valt wordt meteen weggesleept door de kippetjes. Ja, de kippetjes moeten ook eten, houd ik Jakob voor.

De ecotuin van Stanislas

Een merkwaardige plaats is bij Stanislas. Het wel zeer grote huis –een hotel?- blijft nu al tientallen jaren onafgewerkt. Mijn vader begon het te bouwen, maar werd “financieel ziek”, legt hij uit. Hij toont met de tuin rond het bouwsel waar hij op organische wijze groenten, vooral kolen, kweekt. De buurtbewoners vinden hem een zonderling omdat hij afval uit de nabije container haalt… maar hij is zijn tijd vooruit.

Handeltje in matoke in Kekubo

Verder vinden we nog wat handeltjes. Sommige handeltjes laten bijvoorbeeld bananen en gros aanvoeren. Die verkopen ze dan door aan minder kapitaalkrachtige handelaren die ze verderop in de straat in kleine porties van enkele bananen verkopen. Van de groothandelaar via de tussenhandel naar de kleine verkoper en de arme klant. Het is niet leuk om van die laatste mensen foto’s te maken –die heb ik dus niet.
 

‘Onze straat’ Kekubo Road. Deel 3.

Jakob mag meedoen in een klas van Child Africa

Vanaf Child Africa Junior School wordt de straat weer enkele graden volkser. Hier wordt pap maar ook waragi geschonken in kleine lokale cafeetjes. Waragi is sterke drank die lokaal geproduceerd wordt. Heel wat mensen zijn er aan verslaafd. En dit ondanks het feit dat de ongecontroleerde waragi al heel wat mensen het leven heeft gekost. De aanvoerders lijken op criminele bendes en ze maken me meteen duidelijk dat ze niet op de foto willen. Sarah, die het laatste cafeetje voor je bij ons aankomt uitbaat, wil wel graag poseren.

Sarah in haar cafeetje

In strook 3 liggen ook twee bars waar je varken kan eten. Het vers geslachte varken hangt aan een haak. De uitbater snijdt er op het eerste zicht lukraak stukken af en er worden brochettes van gemaakt. Gegarnierd met aardappelen in de schil en de onvermijdelijke kool wordt de schotel opgediend. Het oogt allemaal een beetje 'local', maar met een pint erbij kan deze maaltijd best meevallen.

Porc

Wat verder vind je erg arme mensen die kleine portietjes houtskool, aardappelen, bananen en dergelijke (ver)kopen. Het heeft iets schizofreens: zijn dit volwassenen die hier uren achter enkele torentjes van vier vijf tomaatjes zitten? Kunnen ze van de verkoop hiervan leven?

Kirigime Guesthouse, Kabale-Uganda
Kirigime Guesthouse wordt naar alle waarschijnlijkheid de verblijfplaats voor onze eerste groep van vrijwilligers in Kabale. Ze komen begin november.

Kirigime Guesthouse lijkt zo weggeplukt uit het Oost-blok

Ik heb nu zowat 4 maanden gelogeerd in Kirigime en al bij al is het het logement dat mij het best bevalt in Kabale. Het is veilig, de kamers zijn OK, er is altijd water en als het nodig is wekken ze zelf elektriciteit op tot middernacht. Minpunten: het ligt in een buurt waar er niks te beleven is, het guesthouse is lawaaierig en de keuken is zwak. Er is geen begankenis van mensen uit Kabale; alleen van reizigers en dat zijn meestal NGO-mensen. De prijzen zijn zeer schappelijk en te onderhandelen.

Eén van de vele spiegels

Kirigime lijkt zo weggeplukt uit het Oost-blok. De architectuur doet me denken aan de wereld van Honecker. Ongeveer elke aannemer van Kabale heeft, naar eigen zeggen, aan het ‘Palast’ gewerkt. Opmerkelijk is het aantal spiegels in het gebouw. Waar spiegels in Afrika vaak ontbreken, hangt er hier één op elke hoek. Het aantal lavabo’s is ook ontelbaar. Ik vind dat leuke details. De grote baas woont vlakbij achter hoge muren en rijdt, je kan het raden, met een Prado.

Seminarie. Met steun van de Europese gemeenschap!?

De trouwers komen toe

Kirigime draait op seminaries en feesten. Een leuk seminarie was dat van ‘kick corruption out of Kigezi’. Maar feesten zijn nog belangrijker: elk weekeinde is er in de grote tuin een huwelijksfeest of een ‘give away’. De naaste familie komt langs de hoofdingang van het Guesthouse; de andere gasten langs de tuiningang. Ze zitten er uren op voorhand te wachten en worden eens het bruidspaar er is –doorgaans om 15u- onderhouden met speeches, dansen en een enkele keer komieken. En dan wordt de taart, altijd een kolossaal bouwwerk, aangesneden.

De boog uitproberen

Het echte paar

Deze komieken poseren even voor u en mij achter de schermen

Kirigime heeft een leger aan personeel en managers. Op den duur begin je ze te kennen. Ik ben dan ook de ‘guest of honour’, gewoon omdat ik de enige ben die er zo lang verblijft. ’s Morgens heeft iedereen zijn taak die voor een groot deel uit kuisen bestaat. ’s Avonds zitten ze te wachten op klanten voor de bar of het restaurant of de club die niet komen en moeten ze alle moeite doen om zich wakker te houden. De dagen zijn dan ook lang: van 6-7 u ‘s ochtends tot middernacht.

Johnson bij de kapper

David poseert in de tuin

Een stevige bewaker aan de tuin-ingang

De bewaker van de hoofdingang met een T-shirt van de gasten van MTN: 'Investing in Education for all'

Tot de typetjes horen zeker Johnson, de ‘psycholoog’, David, de receptionist, de bewakers en bij de dames is Dianah mijn favoriete. Ze slapen allemaal zoals studenten op internaat. Dat betekent in smalle bedjes met zeer smalle gangetjes tussen boven elkaar. Je houdt het niet voor mogelijk dat volwassen mensen zo’n regime verteren. Door het Spartaanse regime en het zo dicht op elkaar leven ontstaat er een soort teamgeest. Ze verdedigen elkaar. Als je er lang blijft, zoals ik, ga je er een beetje deel van uit maken.

De keuken voor het personeel

Als je lang blijft, ga je er een beetje deel van uit maken.