door Leon Peeters
Afrikaanse vogels
Afrikaanse vogels |
Zondag 10 april
Brussels Airport
Er staan hoge schermen langs de vertrekhal. Hoe dichter je bij de plek komt , die je zo al vertrouwd was, hoe meer verbijsterd je geraakt bij het overdenken van de aanslag. Alles wat erna komt is een schuldbekentenis: we hebben niet goed op onszelf gepast.
Maandag 11 april
Het flatgebouw
Een ijskar in Kampala |
Ik vlieg met Ethiopian Airlines naar Entebbe. Moses, Patricia en Marselina pikken me kort na de middag op aan de luchthaven. In het centrum van Kampala staan mensen in dichte drommen naar een grote bulldozer te kijken. Hij licht brokstukken op van het flatgebouw in aanbouw dat vannacht is ingestort.
Dinsdag 12 april
KC
Oegandezen zijn goed. Maar door de armoede doen ze verkeerde dingen. Dat is wat Moses me voorhoudt.
Je kan nu ook bestolen worden in Cassia Lodge. Naast de foto van de tweeling aan de ingang van het restaurant hangt de waarschuwing: let op je goed!
We zijn op weg naar Katalemwa Cheshire, kortweg KC (ze houden hier heel erg van ‘marketeeren’ en van afkortingen). Voor Marselina en mij de eerste stap op onze verkenning van diensten voor kinderen met een verstandelijke beperking in Oeganda. Terwijl we in het bureel van de directrice wachten op de vertegenwoordigers van het Liliane Fonds, Salima en Kenneth, kijken we naar de poster van kinderen met een gespleten gehemelte: vόόr en na de operatie.
Woensdag 13 april De chaos
De postbus stopt bij alle grote postkantoren |
4 stieren zonder begeleider in de hoofdstraat van Kabale |
Hobo-muziek
Ik word wakker in kamer 75 van Kirigime met sfeerrijke hobo-muziek. Die komt van de workshop van het Peace Corps. Welgemutst stap ik te voet naar Skyline voor het ontbijt: ‘fried egg’ en ‘black coffee’.
Muziekles |
De hoofdmoot vandaag is overleg met Justus, onze aannemer. Samen met Marselina overloop ik met hem de op stapel staande werken. Ramen en deuren plaatsen, vloeren, plaasteren, betegelen, enz. van de klassen en het sanitair. De binnenafwerking wordt nog een hele klus en is niet goedkoop. Ook de watervoorziening, de beveiliging van de site en de bouw van een latrine passeren de revue. Niet alles kan nu al gebeuren.
Als de zaak beklonken is rijden we meteen naar “garage street”. In een zijstraat ligt het atelier van de vader van Elizabeth, een metaalbewerker. Hij gaat een bestek voor de ramen en de deuren maken.
Toemaatje: oproep tot vermijden van geweld tijdens en na de verkiezingen
Vrijdag 15 april
Bij de bisschop
Met Kenneth van KC –die tegen de middag al uit Kampala is aangekomen; “ik ben om vijf uur vertrokken”- rijden we naar ‘de katholieke heuvel’ waar naast de kathedraal allerlei katholieke scholen staan. Meer bepaald naar St. Maria Theresa Rushoroza. In deze lagere school zitten kinderen met een handicap een deel van de dag in de reguliere klas en een ander deel in de speciale klas. In de reguliere klas wordt aan de kinderen met een verstandelijke beperking geen aandacht besteed, vindt Marselina. In de speciale klas zitten vier groepen in een verschillende richting te kijken –elke groep heeft zijn muur (wordt ons verteld): kinderen met een fysieke, auditieve, visuele en mentale handicap.
We maken kennis met zuster Stella Maris, een doorduwer. En –verrassing- met de priester-nonkel van Marselina. Die verklapt dat Marselina tijdens haar studies bij de bisschop woonde…
Toemaatje: klein en arm kan toch mooi en stemmig zijn
Zaterdag 16 april
Campari on the rocks
Ideetje voor Mo en Kim van de Kamoen voor deze zomer |
Toemaatje: decoraties voor huwelijksparty in Kirigime Guesthouse.
Zondag 17 april
Doktertje spelen
Ik kan mijn rechterarm niet meer in mijn pull steken, zo pijn doet ie. In de pharmacie koop ik een zalf “voor een snelle verlossing van de pijn” en capsules die iets gelijkaardigs beloven (“snelle en efficiënte verlossing”). En het werkt!
Maandag 18 april
Wie plant die wint
Tussendoor krijgen we een optreden van de leerlingen. Eerst spelen de twee begeleiders en Marselina muziek –heerlijk ritme!- en de kinderen dansen –altijd maar krasser!- en dan krijgt elk kind ook nog een instrument en gaat het er heel heel tof aan toe! We maken vooruitgang!
Vanavond ben ik naar de markt van Mangari geweest. Very African. Die ga ik opnemen in ons toeristisch programma. In de toekomst wil ik kleine groepjes vrijwilligers laten komen -3 à 4 personen- en hen een gemengd programma aanbieden: telkens een halve dag werken en een halve dag op uitstap gaan.
Toemaatje: een deel van het speelgoed van De Windwijzer is aangekomen in de PROUD-klas. Joseph probeert het uit.
Toemaatje: Prise kijkt vragend naar de schaartjes van juffrouw Ann
Dinsdag 19 april
De president van Kabale
Besigye van dichtbij |
’s Ochtends vroeg hebben we een gesprek met Grace, onderwijsinspecteur van Kabale town. Eens we weer buiten zijn is de omgeving volzet met oproerpolitie. Op het balkon van het Humura-gebouw aan het rond punt staat Besigye, de leider van het Forum voor Democratic Change, die onlangs voor de vierde keer het onderspit heeft moeten delven bij de presidentsverkiezingen. Hij houdt een toespraak, in de lokale taal. Hij kritiseert Museveni, zegt Marselina. En als ze luidkeels begint te lachen… Wat nu? Hij zegt “ik ben de president van Kabale”. De politie is uitgedost met beenbeschermers en iedere politieman draagt een aantal traangasgranaten op de borst. “En die politie hier, kijk maar eens goed, die mannen hebben allemaal op mij gestemd!”
De hele namiddag binnen gehouden door aanhoudende stortregens.
Woensdag 20 april
You give me a job
Justus, de aannemer, is aangekomen in Kabale. We hebben nog eens gekeken naar het werk dat moet worden gedaan en naar de iets verdere toekomst –het watervraagstuk. Mensen komen naar de bouwplek of houden me staande in de buurt. Onveranderd vragen ze naar werk.
Baksten en hardcore laden: Marselina kijkt toe |
Heel wat mensen weten niet van wat hout pijlen maken. Het andere uiterste is een bus studenten van een universiteit in Kampala die hier voor één of andere workshop zijn aangeland. Ze kunnen niet overweg met de ‘policy’ van Kirigime Guesthouse dat om middernacht de boeken dicht gaan en maken nog enkele uren extra groot kabaal.
Donderdag 21 april
Curriculum
Voor de middag hou ik me bezig met materialen kopen; vandaag is dat zand. Het is moeilijk echt mooi fijn wit zand te vinden dat geschikt is voor ‘plastering’.
Na de middag werk ik in de klas met het schoolteam. Hét onderwerp dat de meeste aandacht gaat opeisen is het maken van een curriculum voor kinderen met een verstandelijke beperking in de lagere school leeftijd. Ik wil een voor iedereen begrijpelijk antwoord op de vraag wat we de kinderen moeten bijbrengen. Heel concreet én éénduidig. Dat wil zeggen dat de leer- en onderwijsopgaven zodanig geformuleerd worden dat iedereen er hetzelfde onder verstaat. Iedereen? Dat zijn de leden van het team, de ouders, de eerste de beste persoon die je zou aanspreken op straat,… En de kinderen.
In de vooravond ga ik terug naar de bouwplaats en bekijk ik samen met Justus wat hij nodig heeft voor de volgende dag(en). ‘s Avonds probeer ik het werk van de dag op papier (computer) te zetten, opzoekingen te doen via internet, zaken voor te bereiden voor de komende dagen en af en toe te ‘skypen’ met thuis.
Het laatste nieuws is dat mama Brenda geslaagd is voor de theorie van het rijexamen. In het Nederlands! Abel houdt mama aan de belofte dat als papa in Kabale is hij mag gaan spelen in de opvang. En Jakob wil uitvissen wie er dit weekend gaat verjaren. Slim als ie is gelooft hij niet dat mama dat niet weet!
Zaterdag 23 april
Chairman in battle dress
Ik maak kennis met de nieuwe LC1 (local councillor 1). Dat is de laagste in rang, want zijn gebied is het kleinst (daarom niveau 1). De oude councillor is verjaagd door de mensen van Kekubo en is vertrokken met heel zijn gezin. Mensen gingen hem aftuigen en zijn huis in brand steken, zoveel onfrisse geldzaken had hij hangen, vertelt men mij.
Alex is de nieuwe LC1. Hij komt met zijn lichtblauw-witte ‘pick up’ –zijn job is kleine transporten te doen voor willekeurige klanten- aangereden en stapt uit in ‘battle dress’. Maar de eerste kennismaking valt toch best mee. Hij kan meteen ook een lading cement naar de ‘site’ vervoeren.
Je ziet de wolken in het zwembad van Birdnest |
Het terras van Acacia Lodge met het unieke uitzicht |
In ‘hardware Kabarebe’ is het altijd dringen. Als dat verhaal er op zit is het tijd voor de weekenduitstap, naar Birdnest en Arcadia Lodge. Arcadia heeft het mooiste uitzicht! Uniek: het tussen de rotsen slingerende meer, de diep groene eilandjes –de mannen vertellen zo graag over het straf-eiland (waar meisjes die ze zwanger hadden gemaakt en dan in de steek gelaten naar toe werden gevoerd, ik vermoed om er van ontbering om te komen)- en de vulkaan die uit de blauw-witte hemel en wolken te voorschijn komt.
Taxi-man Dennis verzekert me meermaals dat het strafeiland tot de geschiedenis behoort. Maar als ik Stella Nyanza –een doktores die deze week haar kleren uittrok op de universiteit om te protesteren tegen de mannen-dictatuur- ter sprake breng, geeft hij toe dat dit heel moeilijk ligt voor mannen en dat ze maar ‘slowly’-‘slowly’ zullen veranderen. Het zweet breekt hem uit bij de gedachte alleen al.
Dennis is een handige jongen en heeft zichzelf opgewerkt tot ‘tour guide’. En hij geeft de juiste antwoorden! Welk meer vind je het mooiste, Bunyonyi of Mutanda? Bunyonyi!
Zondag 24 april
Gele koorts
Het toerisme in Oeganda heeft nog altijd te lijden onder allerlei ‘bad news’ kwalen. Een aantal jaren terug won het toerisme in Oeganda plots snel terrein door de troebelen in Kenya, maar Oeganda is er niet in gelukt een evenredige toeristische infrastructuur uit te bouwen. Dezer dagen is het ‘bad news’ het voortdurende kat en muis spel tussen Museveni en Besigye (Museveni wordt in mei opnieuw geïnstalleerd als president; Besigye vindt dat onterecht; de EU had heel wat aanmerkingen bij de verkiezingen maar vindt dat het verdict toch best gerespecteerd wordt in afwachting van hervormingen in de kieswetgeving ), de clashes, met doden, tussen clans in de streek van Ruwenzori –een streek die met de ‘Ruwenzori mountains’ bij de toeristische attracties behoort- en de uitbraak van gele koorts. Wie geen geel boekje bij heeft zit vast aan de grens. Dat levert dan protest op van handelaars die vast zitten met hun handelswaar, petroleumtankwagens die de weg blokkeren enz. De getroffenen moeten honderden kilometers terugreizen om aan een vaccinatiekaart te geraken.
Het goede nieuws is dat Oeganda nog steeds tot de twintig mooiste landen in de wereld wordt gerekend.
Toemaatje: de linkerkant van het schoolgebouw is nu ingericht als hotel voor de bouwvakkers
Maandag 25 april
Helemaal geschonden
Gidion, een voormalige werknemer van het project, heeft een motorongeluk gehad. Hij is al zijn tanden kwijt, zijn bovenlip is gescheurd, zijn kaakbeen gebroken, één oog is ernstig beschadigd… Zijn gezicht is helemaal geschonden. Ze hebben hem van Rugarama-hospital (Kabale) naar Mbarara vervoerd…
Voor zover ik begrepen heb reed hij zelf met die moto. Ik heb hem dat vroeger eens zien doen, maar hij was toen nog in de leer.
Ik neem alle dagen boda boda’s maar probeer ’s avonds niet meer uit te gaan. Verder heb ik een lijstje van boda boda’s aangelegd en bijna steeds roep ik iemand uit dat lijstje.
Dinsdag 26 april
Vliegtuigen uitdelen
Ik heb aan elk kind een “vliegtuig” van Jakob gegeven. M. en P. konden niet goed volgen –is dit een vliegtuig? zag je hen denken- maar H. was helemaal mee.
Nog wat fotootjes gemaakt met het speelgoed van de Windwijzer en de schaartjes van juffrouw Ann –is het juist geschreven? Vooral de sprekende zaklamp is een groot succes.
Op de werf zijn de eerste ramen en deuren aangekomen. Zware stukken. Nu is het breken en bijpassen om alles geplaatst te krijgen.
Bridget begon te wenen
Waar ben je Marselina? Ik ben op de site. “I’m checking the flowers.” Wel, wel, we krijgen nu een vrouwelijke toets in het project.
Zicht op de klassen vanuit de tuin |
De belangrijkste activiteit van de dag was de kennismaking met twee nieuwe kandidaat leerlingen. Arsin, een jongetje van vier, bleek doof. Bridget, een meisje van vijftien, begon te wenen toen haar moeder uitlegde dat ze niet kon volgen op school enz. Ze heeft een lichte fysieke beperking en vermoedelijk ook een lichte verstandelijke beperking. Niet verwonderlijk dat ze niet graag heeft dat er te veel over haar gekletst wordt. Het was niet moeilijk om haar tijdens het interview tot medewerking te bewegen. Ik ga nog eens spreken met haar voormalige school en dan nemen we haar zeer waarschijnlijk aan voor de klas van ‘de groten’.
Na de middag hebben we weer vergaderd over het nieuwe curriculum.
Donderdag 28 april
Pretty, haar tante en haar grootmoeder
Vanmorgen ging ik met Justus loodgietersmateriaal kopen. De stukken werden op straat op maat gesneden. Ook nog leidingen voor elektriciteit. Ondertussen is zijn team bezig met het plaasteren van de muren van de klassen en het sanitair.
Ik heb ook het proces voor het bekomen van de ‘land title’ terug op gang getrokken. Edward die het allemaal in orde moet brengen poseerde in zijn bureautje met de wereldkaart. Aan de andere kant hangt een poster van Obama, als de eerste zwarte president van de VS.
In de late voormiddag kwam Pretty met haar grootmoeder en tante. Hoe ze het project kenden? Wel de tante komt soms in de buurt van Wise Parents om avocado’s te verkopen en ze had onze kinderen opgemerkt! Mooi verhaal.
Pretty is een tiener maar ze komt weinig, want niet alleen, buiten. De anamnese was moeilijk want de beide ouders zijn overleden. De grootmoeder vertelde dat Pretty het zesde en laatste kind is van haar dochter en dat alle andere kinderen op jonge leeftijd overleden zijn.
Na Pretty kwam een sollicitant, een man van 27. Hij kon niet goed uitleggen hoe hij bij ons terecht was gekomen –hij dacht dat hij ergens een affiche van PROUD had gezien!? In zijn sollicatie-bundeltje zaten naast een klassieke brief ‘nederig vraag ik u etc.’ zijn schooluitslagen, certificaten van diverse opleidingen en vormingen, werkbewijzen –van nepjobs- en aanbevelingsbrieven. Daarmee is hij in Kabale één uit de duizend: jongeren die hogere studies hebben gedaan –in zijn geval management- maar nergens aan het werk kunnen. Hij verzekerde me dat alle jobs goed voor hem waren. Nachtwaker ook? Ja, ook.
Pretty hebben we zo goed als aangenomen; de sollicitant niet.
Vrijdag 29 april
Leistenen van Tungamo
Vandaag zijn we leistenen gaan halen in de buurt van Tungamo. Het was slecht regenweer en ik hou altijd mijn hart vast als we op smalle pistes gaan en er hellingen aankomen. Trucker Herbert is wel een uitstekende chauffeur maar het blijft toch gevaarlijk. En zowaar: Alex is met zijn pick up gekanteld toen hij van het pad naar de site terug de gewone piste op wilde! Gelukkig zonder veel erg.
Het pad naar de site |
Zaterdag 30 april
Wassen en plassen
Zaterdag is de dag om alles op orde te krijgen. Kleren wassen, schoenen poetsen, nieuwe lakens, de kamer kuisen. Dan ligt alles er kraaknet bij voor het weekend.
Ik ben te voet van Skyline naar Centenary gegaan en van daar naar de site. Ze zijn volop bezig met het pleisteren van de muren.
Op de terugweg werd ik aangesproken door Silva, de nieuwe LC1. Nieuwe LC1? Er was toch Alex? Dus zijn er twee personen die zich uitgeven voor de nieuwe LC1. Ik heb het zegel, dus ik ben de LC1, aldus Silva. Als je iets gestempeld moet hebben, moet je bij mij zijn.
Links, LC1, Alex |
En ik heb ook een babbel gemaakt met de vader van Alex (Obama). Alex is nu op de buiten bij de ouders van de vader.
Toemaatje:
Justus repareert de band van een kruiwagen met ijzerdraad |
Nog een toemaatje:
Binnenkoer van restaurant Skyline na de stortregens |
Labour day
1 mei, dag van de arbeid. Dat wordt gevierd met een parade in aanwezigheid van de president. Nu in het blauw, de leerlingen van Kabale secondary; hier komen de werkers van Umeme, het elektriciteitsbedrijf van Kisoro, in het geel; de docenten van Kyambogo University Kampala, groeten u Excellentie enz. enz.
In zijn toespraak verzekerde M7 –dat is de afkorting voor Museveni, de president- dat niemand zijn inauguratie (op 12 mei) zal kunnen verstoren… UFDC zegt dat ze de herinstallatie zullen aanvechten…
Vandaag heb ik mijn wandelschoenen aangetrokken –dat is jaren geleden. Het is nog even wennen aan de zware schoenen maar ze zijn ideaal om door de modder te laveren. Ik maak een hele ronde van het Guesthouse naar Skyline, het restaurant bij de markt en het ronde punt, langs de hoofdstraat naar het terras van Miami en Centenary Bank, dan via Kekubo Road naar de site, binnendoor terug naar Wise Parents en via de chapati-man terug naar Kirigime. Een kilometer of zeven?
Maandag 2 mei
God
Chairman Alex verklaart: Silva is mijn assistent. Ik ben door de mensen gekozen; hij heeft de stempel gekregen van (de gevluchte) Byakatonda. Dat bevestigt mijn vermoeden: Silva is van de Byakatonda dynastie.
Ruben, de subcounty chief van één van de naburige counties, onze overbuur, maant me aan met Silva te werken. “Alex is wel gekozen, maar nog niet geïnstalleerd. Hij heeft geen stempel. Dat is een lang proces.”
Ik heb besloten alvast ‘murrum’ op te slaan op de site om de weg te herstellen. Maar eerst moet ik naar het hospitaal. Willy, die de ramen maakt heeft ‘hulp’ geroepen: zijn vrouw, de mama van onze leerlinge Elizabeth, is door malaria helemaal van de kaart en zijn moeder is ook in het hospitaal opgenomen. Dus nemen Marselina en ik een boda en tien minuten later sta ik weer in de zalen van een hospitaal –dat is van november geleden.
De murrumverkoper op de voorgrond |
Nu ben ik terug in het daglicht, onder een blauwe hemel, met uitzicht over een groot landschap. Gods schepping zou je denken. Maar de murrum-verkoper spreekt mij aan met “God”. God? Ja, mijn broer, een artiest in Nairobi, zei me: als je een blanke tegen komt, spreek hem aan als “God”. Deze man vertelt het in alle ernst. Ben ik je eerste blanke klant? Ja, je bent de eerste die bij mij komt kopen.
Dinsdag 3 mei
Mijn vrouw
Beeld van de werf begin mei 2016 |
Evy |
Woensdag 4 mei
Pretty en Bridget
We rijden met 2 boda boda’s de steile hellingen op en beneden diep onder ons zie je PROUD-center liggen als een kaartenhuisje. Er is een pad, een kortere weg, maar dat zou veel te steil zijn voor mij. Het laatste stukje is nog over een smal pad tussen het groen en de bananenplantages –we zijn op weg naar een ‘Gloria-huisje’. Maar dit is het erf van Pretty’s thuis. Ik zie een varken en enkele kippen tussen de lemen gebouwtjes. Het rijmt met ambulant avocado’s verkopen, verse ‘local eggs’ aan de man brengen –van kippen die zo bij je binnen lopen-, ouders die overleden zijn, en dit keer ook met een grootvader die blind geworden is. Een echt fijne man, die positief in het leven staat en zowaar Pretty naar school wil sturen. Pretty loopt er, zoals gebruikelijk thuis, bij in een groezelig kleedje met gaten. Na een heel aangename babbel over koetjes en kalfjes en wat ernstiger zaken vraag ik permissie om een foto te maken.
Op huisbezoek bij Pretty. Pretty zit in het midden . |
Naar de voormalige school van Bridget in Bicumbi is het een kleine twintig kilometer. Het is zalig in de hete tropenlucht achter op de moto. We mogen meteen binnen bij de directeur, die zich Bridget nog levendig herinnert. Hij vindt het meteen een goed idee dat ze bij ons naar school zou komen en diept het laatste rapport van Bridget op. Ze was 91ste op 93 leerlingen, al was ze de oudste van de klas, licht hij toe. Op lokale taal had ze “zero eight” (=08), voor Engels “zero zero” (=00) enz. "We hebben haar enkele keren laten over gaan al had ze onvoldoende resultaten. Zo is ze tot in het derde leerjaar geraakt."
Donderdag 5 mei
Rellen in Kampala
Levering van ramen en deuren voor het sanitair: op zijn Afrikaans? |
Vrijdag 6 mei
Rapporten
De eerste reeks documenten is klaar: het werkplan -6 pagina’s!-, het schema voor de rapporten voor de kinderen, een interview schema voor het aanwerven van een ‘nightwatcher, gateman, worker’, een voorlopig lijstje met kandidaten voor onze workshop later dit jaar, een vragenlijstje over de geschiedenis van de zorg voor kinderen met een verstandelijke beperking in Oeganda (ook voor de workshop) en notities over alternatief toerisme. Ik zet alles op één stick die na gebruik in een aparte doos terecht komt, want vermoedelijk geïnfecteerd met een virus.
Vandaag is de laatste schooldag en we doen nog ons best om de rapporten van de kinderen in een mooi kleedje te steken. De rubrieken zijn getypt, het invullen gebeurt met de hand. We zitten met z’n vieren te schrijven. De rubrieken zijn: 1. Time management 2. Cleanliness from home 3. Welcoming 4. Self care 5. Eating habits 6.Toilet training 7. Cognitive games 8. Physical games 9. Music 10. Home care en 11. Class responsabilities. 1, 2 en 11 zijn nieuw. Er worden geen punten gegeven, alleen beschrijvingen. Op het eind komt nog de aanwezigheidsgraad en het commentaar van de directeur. De aanwezigheidgraad was zeer hoog. Op ruim 90 dagen varieerden de afwezigheden van 0 tot 4 dagen.
In de vooravond doen Marselina en ik nog vier interviews met kandidaat werklieden-nachtwakers. Alle vier verkiezen de lokale taal om te antwoorden al hebben sommigen toch noties van Engels. Maar het betekent dat ze niet lang naar school zijn gegaan. Twee vragen bij de uitrusting nog voor ‘pijl en boog’. Alle vier hebben ze ‘een panga’ nodig. Dat is de machete waarmee in 1994 in buurland Rwanda bijna een miljoen mensen zijn afgemaakt.
Zaterdag 7 mei
Geldzaken
Het winkeltje van Kirigime wordt nu bemand door Isaiah, één van de zonen van de big boss. Isaiah is Nederlands aan het leren. Hij kent nu al ‘goede morgen’, ‘goede middag’, ‘goede avond’, ‘goede nacht’ en ‘moeilijk’.
Een auto vol tomaten |
Hoeveel kippen hangen op deze fiets? |
Er wordt druk gerekend in Kirigime Guesthouse. V.l.n.r. een manager, de receptionist, de boekhoudster en een garçon. Plus uw dienaar, achter de camera. |
Mercy werkt als leerkracht bij Jesu Ahuirre. We worden niet correct betaald, zegt ze. De afspraak was toch dat het geen vrijwilligerswerk maar betaald werk is zei ze tegen de gemeenschapsleider-schooldirecteur. Ik heb 700.000 achterstallig loon tegoed, vertelt ze mij. Daar kan je naar fluiten denk ik dan.
In beide gevallen kregen ze kost en inwoon en dat is waarom ze die meisjes zo lang aan het lijntje kunnen houden. Kost en inwoon zijn hier gebruikelijk: zie bijvoorbeeld de leerkrachten van Child Africa, die op school wonen, of het personeel van restaurant Miami, die voor de nacht allemaal samen huizen in 1 woning, of de meeste werkers van Kirigime die op de werkplek in twee ruimtes met stapelbedden waar je nauwelijks tussen door kunt, slapen, of het werkvolk van Justus die op de werf logeren, enz. Maar je moet je bij die kost niet teveel voorstellen: alle dagen bonen.
Zondag 8 mei
Moederdag
Vandaag maar één onderwerp: moederdag. Vanmorgen om kwart voor zeven zaten de boys al klaar met hun moederdaggeschenk. Om ter fierst! Mama stuurde meteen de beelden door via haar smartphone, nog voor ze ging werken. Na een fijne speeldag en een ruime barbecue bij Willy en co. poseerden mama Brenda, Abel en Jakob nog met de taart: voor de liefste mama van de hele wereld! Ik heb er stiekem een aardbei van af genomen!
Maandag 9 mei
Oude mensen
De zandgroeve |
Stokoude mensen |
Dinsdag 10 mei
Gouden tip
Ik ga proberen vijftig vrachtwagens aanvulgrond naar onze site te brengen. Dat heb ik met Leo, de eigenaar van een stuk land, besproken –hij wil er een bouwplaats maken- en met Frank, die het werk gaat doen. Toch voel ik er me niet helemaal gemakkelijk mee.
Het was weer een drukke dag en bij valavond zijn Justus en ik nog tegels gaan kopen, afkomstig uit Spanje en India.
Vanavond wilde een winkelgast van Kirigime weten wat nu precies maakt dat blanken doorgaans rijk zijn en zwarten doorgaans arm. Uiteindelijk bleek dat hij op zoek was naar de gouden tip, een drie-woorden-recept om rijk te worden!
Toemaatje:
Euh, er hangen twee kippen aan die fiets! |
Woensdag 11 mei
Mercy
Mercy Kiconco |
Ondertussen heb ik aan een paar mensen gevraagd op te schrijven wat onze kinderen zouden moeten leren. Die werkwijze lijkt wel wat op te leveren: je krijgt op die manier een beter in de lokale realiteit geworteld programma. Soms brengen ze onder woorden wat je voor je neus ziet gebeuren. Wellicht gaan we die aanpak uitbreiden. Natuurlijk komt er ook een meer systematische aanpak vertrekkend van het curriculum van de lagere school, enz. Ah, het is toch boeiend.
Donderdag 12 mei
Change will bring itself
Vandaag wordt Museveni opnieuw ingezworen als president van Oeganda. Maar het V-teken dat enkele omstaanders aan de poort van Kirigime Guesthouse maken staat voor ‘change’. Deze mensen zijn aanhangers van Besigye. “Besigye is a hugh brand, but the party has no structures”, las ik in een interview met een onafhankelijke politica.
De EU heeft kritische kanttekeningen gemaakt bij de verkiezingen; de VS ambassadeur pleit voor meer openheid voor verandering. Het zit niet lekker tussen Oeganda en de westerse diplomaten. Ook niet in ‘Kololo grounds’, waar de ceremonie van de eedaflegging plaats heeft. Onder de aanwezige presidenten is er eentje ‘wanted’ door het Internationaal Gerechtshof in Den Haag, maar M7 noemt dit hof “a bunch of useless people” . Het gevolg is dat de westerse delegaties –EU en VS- opstappen.
Maar dit soort vluchtigheden van de dag zijn niet besteed aan de doorsnee Oegandees. Afrikanen hebben ruimere referentiekaders en bekijken de dingen filosofisch. Hoe moet deze knoop ontward worden? Wel deze knoop zal zichzelf ontwarren. “You know, change will bring itself” is de (Afrikaanse) filosofie van de gewone man.
Ondertussen wordt er op de site even hard gewerkt als andere dagen. Is het dan geen ‘public holiday’? De president heeft die uitgeroepen maar je kan geen vrije dag geven aan iemand die niet te eten heeft, luidt het.
De achterkant, mooi afgewerkt met leisteen |
Ikzelf ben met Isa op zoek naar zand en we komen na lange omzwervingen uiteindelijk terecht in een ‘wetland’ in Mubare. Zigaba, de exploitant loopt voor ons uit over het grasland opdat we niet zouden wegzakken in het moeras. En ja, we komen uit bij het beste zand dat ik tot nog toe gezien heb.
Vrijdag 13 mei
Original Congolese
Vandaag is het formaliteitendag met Mercy. Ook voor haar geldt dat haar naam op verschillende manieren wordt geschreven. Op haar studentenkaart van Kabale University staat ‘Marcey’. Bij gebrek aan ID is dat het meest geldige document. Maar het maakt niet uit dat ik in de aanbevelingsbrief voor de bank ‘Mercy’ schrijf. Oegandezen zijn heel soepel in die dingen.
Mercy heeft haar personeelsdossier thuis al ingevuld, dat scheelt een slok op een borrel. We lopen langs Mpambara Cox Foundation voor de computercursus. De leraar is daar en als we hem proberen diets te maken dat Mercy voorkennis heeft (terwijl Patience en Hellen die niet hadden) komt hij niet tot de conclusie dat hij dan wat dieper kan ingaan op wat dingen, maar wel dat hij de modules dan wat sneller kan afhaspelen.
In de namiddag brengen we een bezoek aan Manjari market. Veel kleren, maar minder mooi dan ik verwacht had. In Kampala kan je betere zaken doen. Ik merk weinig van de zogenaamde ‘original brands’ die je hier zou kunnen kopen. Wel houdt een verkoper van namaakjuwelen ons staande en hij prijst zijn waar aan als “original Congolese”…
Zaterdag 14 mei
Ook van ons
Afrikanen hebben een ander eigendomsbegrip dan wij. Ik ben er nog niet helemaal achter, maar Justus vertelde toch in alle ernst dat ‘dit huis’ zoals zij het noemen ook van hem is en van de werkers. Somehow reikt die gedachtegang hier verder dan de symbolische betekenis die wij er aan hechten (dat degene die er aan gewerkt heeft ook ergens betrokken is). Gemeenschapsvorming is hier anders dan bij ons.
Frank en Isa zijn bezig met aanvulgrond bij te brengen van bij Leo. Vandaag brachten ze 20 trucks.
Dagboek missie 5
Zondag 4/10/15
Maandag 5/10/15
Dinsdag 6/10/15
Op het verjaardagsmenu: Colours from Kabale –een kleurrijke salade-, penne met cray fish uit het meer –die gelijken op scampi’s- en als toetje het dessert van de maand: crème brulée met passion smaak. De kok verdient een pluim!
De hoofdstraat van Kabale
Kato is één van mijn vaste boda boda’s. Hij woont vlak bij ons bouwperceel. Een deel daarvan dreigt weer overwoekerd te geraken door ‘bush’. Ik heb met Kato afgesproken dat zijn broer en zus, beide secundaire school leerlingen, het perceel in hun vrije tijd kunnen proper houden. Op deze manier kunnen ze hun schoolgeld zelf verdienen. (N.B. Dit experiment is jammerlijk mislukt)
Vrijdag 13 mei
Original Congolese
Vandaag is het formaliteitendag met Mercy. Ook voor haar geldt dat haar naam op verschillende manieren wordt geschreven. Op haar studentenkaart van Kabale University staat ‘Marcey’. Bij gebrek aan ID is dat het meest geldige document. Maar het maakt niet uit dat ik in de aanbevelingsbrief voor de bank ‘Mercy’ schrijf. Oegandezen zijn heel soepel in die dingen.
Mercy heeft haar personeelsdossier thuis al ingevuld, dat scheelt een slok op een borrel. We lopen langs Mpambara Cox Foundation voor de computercursus. De leraar is daar en als we hem proberen diets te maken dat Mercy voorkennis heeft (terwijl Patience en Hellen die niet hadden) komt hij niet tot de conclusie dat hij dan wat dieper kan ingaan op wat dingen, maar wel dat hij de modules dan wat sneller kan afhaspelen.
In de namiddag brengen we een bezoek aan Manjari market. Veel kleren, maar minder mooi dan ik verwacht had. In Kampala kan je betere zaken doen. Ik merk weinig van de zogenaamde ‘original brands’ die je hier zou kunnen kopen. Wel houdt een verkoper van namaakjuwelen ons staande en hij prijst zijn waar aan als “original Congolese”…
Zaterdag 14 mei
Ook van ons
Afrikanen hebben een ander eigendomsbegrip dan wij. Ik ben er nog niet helemaal achter, maar Justus vertelde toch in alle ernst dat ‘dit huis’ zoals zij het noemen ook van hem is en van de werkers. Somehow reikt die gedachtegang hier verder dan de symbolische betekenis die wij er aan hechten (dat degene die er aan gewerkt heeft ook ergens betrokken is). Gemeenschapsvorming is hier anders dan bij ons.
Frank en Isa zijn bezig met aanvulgrond bij te brengen van bij Leo. Vandaag brachten ze 20 trucks.
Dagboek missie 5
door Leon Peeters
Zaterdag 3/10/15
Netwerk
We landen op tijd in Entebbe. Ik neem afscheid van de oude pater. Hij gaat vannacht slapen bij
de Blue Sisters. Ja, hij heeft een ruim netwerk. Morgen reist hij verder naar
Butembo (Oost-Congo).
Zondag 4/10/15
Cassia Lodge
Elke keer ik naar Oeganda kom breng ik één bezoekje aan
Cassia Lodge, het hotel-restaurant van BV Johan Van Hecke. “We ran out of
Martini” meldt de ober doodgemoedereerd. Ik neem zoals gewoonlijk de ‘hunter
steack’ . Hij smelt nog steeds op je tong maar de garnituur wordt steeds
magerder. Frietjes bijvragen wordt aangerekend als ‘kids plate chips 12000’.
Maandag 5/10/15
Slagveld
Leden van de ‘Uganda National Association of the Blind’
(UNAB) komen ontbijten. Het hotel heeft niemand bij het aanrecht geplaatst en
het ziet er nu uit als een slagveld. Ondertussen deelt Mystica T-shirts uit:
‘braille printing made easy ‘ staat er op te lezen.
Risico
Ik heb de Euro’s van The village afgegeven in de bank, die
ze in Oegandese shillings op de project-rekening zet. Dat is de veilige
methode. Ik hoef niet met een rugzak vol briefjes door de stad te lopen. Mijn eigen zakgeld heb ik omgewisseld in
Dollar House, een Forex in King Fahd House. Dan krijg je meer shillings maar je
loopt wel het risico dat er vals geld bij is.
Dinsdag 6/10/15
Prisons Head Quarters
Patience schrijft een brief om toelating te vragen voor een
bezoek aan de gevangenis van Kabale. De ‘assistent commissioner of prisons’ die bureel houdt in het ‘Prisons Head Quarters’
in Kampala vindt de brief wat simpel. Waar is het briefhoofd? Hij kan ook niet
meteen toelating geven en laat zich ontvallen: “dit zijn pre-electorale tijden”.
Wordt vervolgd.
Foto: stadhuis Kampala tegenover Prisons Head Quarters
Woensdag 7/10/15
Woensdag 7/10/15
Nachtbus
Met de nachtbus van Jaguar razen we in een uur of zes naar
Kabale. Zo ben ik nog op tijd voor de afspraak met Justus over het verder zetten
van de bouwwerken. Ik babbel vijf uur met hem over allerlei details. Volgende maandag
vliegen we er opnieuw in.
Donderdag 8/10/15
Dag Papa
Ring ring. Dag papa. Gelukkige verjaardag! Abeltje en Jakob
hangen al vroeg in de ochtend aan de smartphone van mama. Een leuke verrassing.
Papa is nu in Kabale.
Vandaag loop ik als een hondje door de stad en laat op elk
hoekje mijn plasje achter: kwestie van te melden dat ‘I’m back in town’ en de
sfeer op te snuiven. Natuurlijk ga ik ook op bezoek bij Daisy en co. En
vanmiddag is er al vergadering met de leerkrachten.
Vrijdag 9/10/15
Independence day
Ik heb mijn waterkoker opgehaald en kan nu zelf koffie
zetten. Eindelijk wordt duidelijk van wie de bijen zijn vlak bij onze
bouwgrond. Isaia zegt dat hij ze zal weghalen. Wij wachten af.
Dagen later is Vincent toch nog door een bij gestoken
Vandaag is het Independence Day. Ik trakteer Faith voor de
gelegenheid op een verse fruitsap. De echte festiviteiten –natuurlijk ook nog
een beetje voor mijn 62ste verjaardag- hebben plaats aan het Lake,
in Birds Nest.
Op het verjaardagsmenu: Colours from Kabale –een kleurrijke salade-, penne met cray fish uit het meer –die gelijken op scampi’s- en als toetje het dessert van de maand: crème brulée met passion smaak. De kok verdient een pluim!
Zaterdag 10/10/15
Boda boda’s
Boda boda’s (moto taxi’s) zijn erg in als vervoermiddel in
Oeganda. Vandaag heb ik Robert aan mijn lijstje met uitstekende chauffeurs
toegevoegd. Hij laveerde zonder verpinken met me door zeer geaccidenteerde
modderstroken.
De hoofdstraat van Kabale
Multinationals zetten grote reclameborden die in fel contrast staan met het armoedige straatbeeld
Kato is één van mijn vaste boda boda’s. Hij woont vlak bij ons bouwperceel. Een deel daarvan dreigt weer overwoekerd te geraken door ‘bush’. Ik heb met Kato afgesproken dat zijn broer en zus, beide secundaire school leerlingen, het perceel in hun vrije tijd kunnen proper houden. Op deze manier kunnen ze hun schoolgeld zelf verdienen. (N.B. Dit experiment is jammerlijk mislukt)
Zondag 11/10/15
Computertijden
Het regent en de pannen worden nat. Het is zelfs een beetje koud. Toch lopen
sommige kinderen nog op blote voeten over de aardewegen van Kirigime.
In deze computertijden heb je altijd werk. Vandaag ben ik
bezig met de affiche voor de kerstdagen ’t Kindeke, een oproep om acties te
organiseren ten voordele van het PROUD-project via Music for Life en de aanzet
voor een subsidiedossier bij de stad Lokeren.
Maandag 12/10/15
Vrijwilligers
Paul en Laura hebben een foto doorgestuurd voor de
kerstaffiche, Ellen is onze vrijwilligster voor Music for Life en bestuurslid
Stefaan vertegenwoordigt ons bij de Stad Lokeren.
Fijn dat zoveel mensen bezig zijn met het PROUD-project.
Neem nu Sarah, één van de vrijwilligers die binnenkort naar Oeganda komen. Zij
kaartte het project aan bij de motorclub van de cipiers. En deze motorhelden
reden op 3 oktober voor ons goede doel (zie een apart verslag in de
blogberichten).
De werf is vandaag heropgestart. Justus is begonnen met het
uitgraven van de funderingen voor het sanitaire blok. Hij heeft 4 helpers
meegebracht. Ik ga elke dag 1 foto selecteren over de werf.
Start graafwerken fundering sanitair blok
Zondag 18/10/2015
De eerste dag is er al een goed stuk gemetseld. Er zijn vier metsers en de vrouwen dragen de stenen en de mortel aan.Een flinke doorstart.
Dinsdag 27/10/2015
Vrijwilligersgroep
Voor een kleine fooi worden we daarna door de politie geholpen om goedkoop tot aan de luchthaven te geraken. Een experiment.
KLM laat op zich wachten en het neemt tijd om de bagage op het rek van de minibus te binden –het is bij twee uur ’s nachts als we met de vrijwilligers in ons hotel in Kampala aankomen.
Woensdag 4/11/2015
Foto van de dag:
Ondertussen op de werf:
Brenda heeft extra geld gestuurd. Op de werf worden we overvallen door een stortbui. Het geraamte voor het dak van de klassen is ver klaar.
Later op de dag is het jolijt op de werf. Justus en co bekijken de foto's met de vrijwilligsters op de telefoon. Joehoe!
Foto's kijken
Woensdag 25 november
Op zoek naar dakplaten
Justus en ik kijken een halve dag rond voor dakplaten. Bijna nergens is er voorraad. Alleen op bestelling.
Logo PROUD UG
Ik heb iemand gevonden die een logo zal proberen te maken.
Donderdag 26 november
Roofing
Ik wacht nog altijd op de ‘roofing’. In Kabale zijn er alleen kleine winkels die geen of onvoldoende voorraad hebben.
Team
Een ander onderwerp is de samenstelling van het team voor volgend schooljaar.
Foto: we doen nu ook aan 'wegenbouw'...
Vrijdag 27 november
Hellen
Het team 2016 is nu samengesteld. Hellen verandert in snel tempo: ze is naar de kapper geweest, heeft een portemonnee gekocht en ze heeft nieuwe kleren. Ze heeft nu een bankrekening en een kaart om geld af te halen. Ook de telefoon is nieuw.
Slaviha
In de stad ontmoet ik Slaviha, een Serviër die bezig is met grondwerken voor de wegenwerken. Of hij me grond kan bezorgen? Misschien wel. Hij belooft een kijkje te komen nemen.
Zaterdag 28 november
Big party
Vandaag is er in Kirigime Guesthouse een ‘big party’. Een dokter gaat opnieuw trouwen. Achterin is een afdak waaronder er wordt gekookt. Grote potten geit, orgaanvlees, bonen, aardappelen, aardnotensaus enz. Ook wordt er chapati en fruitsalade gemaakt. Het is een drukte van jewelste en al vroeg moet er geproefd worden. Ik moet natuurlijk ook een hap nemen.
Na de middag ga ik met Justus hout kopen voor het dak van het sanitair. Viona komt weer op mijn pad.
De ‘iron sheets’ zijn nog niet aangekomen. De truck is voor de tweed keer in panne gevallen. Misschien vannacht.
Zondag 29 november
Habib
Jawel. Telefoon dat de ‘sheets’ aangekomen zijn. Maar de truck wil niet komen: ik moet naar de mis. Dan valt Habib me te binnen. En ja, natuurlijk: hij is moslim en heeft er geen probleem mee om ’s zondags te rijden.
Toerisme show
Tussendoor ga ik kijken naar de ‘toerisme show’ in het stadion. Grotendeels verkoopstandjes en enkele attracties. Kermis-attracties om geld mee te winnen b.v. een ring rond een fles gooien. Talking head –die heb ik niet gezien. De hoofdattractie “levende dieren” wel. Een leeuw in een kooi, een panter, een grote slang,… Dat vinden de bezoekers uit Kabale geweldig!
Maandag 30 november
Dak
Ik ga kijken hoever het met het dak staat. Met opzet ga ik niet naar de werf maar loop naar een plaats van waar je de werf vanuit de hoogte kan zien. Tot mijn verbazing zie ik dat het dak al gelegd is. De kleur, groen, valt mee.
Pablo
Eindelijk heb ik eens vis gegeten in Bird Nest. In de late uurtjes ging het er ongegeneerd aan toe. Pablo, the emperor manager, demonstreerde aan de equipe hoe je lampen moet vervangen.
Dinsdag 1 december
Graduation
Graduation in Wise Parents!? Jawel, de leerlingen van de top class –dat is de derde kleuterklas- studeerden af en kregen zowaar een toga aangemeten. Vooraf was er het kerstspel en de kinderen debiteerden teksten over Jeruzalem en God weet wat nog meer. In de ‘audience’ zaten behalve ouders ook het klassieke duo Kerk en Staat. De kerk werd vertegenwoordigd door een dominee, de staat door een kandidaat LC5 die nog gauw campagne kwam voeren. Tussendoor werden we nog getrakteerd op een traditionele dans en een zakje eten. Daarin zat een lekkere samosa, een stukje chapati en een heerlijke banaan. Daarbij kreeg ik nog een Fanta.
Onze kinderen kregen bij deze gelegenheid ook hun rapporten.
Vanavond ben ik met Justus gaan eten in Bird Nest. Van in het restaurant hebben we naar Brenda getelefoneerd.
Woensdag 2 december
Justus belde me al vroeg wakker voor cement.
Het nieuwe team verscheen al een klein half uur te laat op het appel voor de eerste vergadering. Ze putten zich wel uit in excuses. Parallel heb ik nog een sollicitante ontvangen.
De Reverend kwam uitleggen hoe het verder moet met de ‘land title’. De volgende stap is op het District. Normaal zijn de kosten laag: 50.000 shillings. Maar door het corrupte systeem moeten een reeks mensen eerst steekpenningen krijgen. Je kan er niet rond want anders kunnen ze je niet ontvangen of moet je over 3 dagen terugkomen of is de stempel niet beschikbaar. Je moet dan b.v. “vervoer betalen” voor de ambtenaar die iets moet typen terwijl de man of de vrouw al in het gebouw is. Er is een heel steekpenningensysteem waarbij bepaald is wie wat moet krijgen. Uiteindelijk loopt de rekening dan op tot het drie of viervoudige van de reële kost. Je krijgt natuurlijk alleen een ontvangstbewijs voor het deel dat ze rechtmatig mogen innen.
Donderdag 3 december
Uitstapje
Het zijn 2 drukke maanden geweest. Vandaag gun ik mezelf en het team een uitstapje.
Seseme girls
Het hoogtepunt -voor mij dan- is het bezoek aan Seseme girls school in Kisoro. Brenda is er van 1997 tot 2000 naar school geweest. Ze volgde er de eerste vier jaren algemeen secundair onderwijs. Op internaat.
De directrice was opgetogen. Een nieuwe sponsor begon ze te jubelen! Keus te over wat Brenda wil financieren.
Lake Mutanda en Lake Bunyonyi
We maken een tochtje aan Lake Mutanda en op de terugweg volgen we de piste langs de boorden van Lake Bunyonyi. De bezoekers vonden Lake Mutanda mooier maar ik ben een absolute fan van Bunyonyi!
Vrijdag 4 december
Afsluiting werf
Justus sluit vandaag de werf. Ik hou er aan hem volledig uit te betalen want hij heeft goed gewerkt. Rukiga beklinken een goede business steevast met een traktatie. Dat doet ook Justus. Ik ook natuurlijk. Hij brengt me heel vriendschappelijk op zijn moto ‘naar huis’ in het pikkedonker.
Marselina Mbabazi, projectleider
Vandaag heb ik ook de nieuwe contracten aangemaakt voor het personeel. De grootste nieuwigheid is de aanstelling van Marselina Mbabazi tot projectleider. Marselina is een bachelor in economie en ze trok me vooral aan door haar spontane persoonlijkheid. Ze is mama van 2 kindjes. Helaas is de foto die ik ’s avonds van haar gemaakt heb in haar winkeltje –“ik dacht: je kan beter een kleine business doen dan zomaar wat rondlopen” vertelde ze- mislukt.
Zaterdag 5 december
Inpakken
Het is overal inpakken. Om te vermijden dat al ons goed in één keer kan gestolen worden breng ik de schoolspullen onder in de school, de werfspullen bij Vincent thuis en mijn eigen zaken in het bureel van de manager van Kirigime Guesthouse.
Slavisha
Slavisha komt eindelijk opdagen. Je hebt een tiental grote trucks grond nodig om de ruimte tussen de klassen en het sanitair op te vullen, schat hij. Onze Serviër is sinds 2009 in Oeganda, draagt een zonnebril die maakt dat je hem niet in de ogen kan kijken en kijkt rond zich alsof het nog altijd oorlog is. Uiteindelijk blijkt dat hij gekomen is met snode bijbedoelingen.
Zondag 6 december Naar Kampala
Met bus naar Kampala. Nog eens lekker eten in Cassia Lodge. Martini? De ober legt uit dat er al meer dan een maand geen Martini is.
Maandag 7 december
Geldzaken
Vandaag heb ik vooral de geldzaken geregeld.
Dinsdag 8 december
Cadeautjes
Tijd om cadeautjes uit te zoeken. Heel eenvoudige dingetjes. Daarna naar Entebbe. We gaan eten in een restaurant-pizzeria bij het meer dat gerund wordt door een Belg. Dan wachten op Brussels Airlines.
Woensdag 9 december
Home again
Willy en Brenda komen me ophalen in Zaventem. Thuis staat een foto van Kranima op de kast.
De boys zijn naar school. Op 2 maanden zijn ze veranderd. Abel heeft de kleuren geleerd. Hij zag een rode auto staan. De dop van de Fanta is oranje. Abel is nog maar drie maar goed ter tale. “Dit zijn mijn vliegtuigsokken” legt hij uit. Jakob wil niet onder doen: ik was het kindje van de dag, vertelt hij doodleuk.
Dinsdag 13/10/15
Change?
Er zijn verkiezingen voor de ‘local councillars’ en er zijn
‘preliminaries’ om kandidaten aan te duiden voor de parlementsverkiezingen. Het
grote punt zijn echter de presidentsverkiezingen van februari. Continuïteit
(Museveni) of ‘change’ (Besigye)? De derde hond is Mbabazi, de vroegere eerste
minister. Ieder kamp heeft zijn aanhangers. Het lijkt dat de heel jonge mensen
verandering willen; wie een beetje een job heeft wil liever geen verandering.
Werffoto van de dag: ik ging ‘hardcore’ ophalen met Herbert.
De laders doen het werk op blote voeten. Veiligheid is geen punt.
Woensdag 14/10/15
Kunst- en vliegwerk
Vandaag zijn we bakstenen gaan kopen. Justus wil er 10.000.
Elke ‘trip’ bevat 1200 bakstenen: rijen van 20, 4 rijen op elkaar en dat 15
keer. Dan is de truck vol.
Het laden vergt soms kunst- en vliegwerk. Daar gaat de
werffoto van de dag over.
Een toemaatje: boomstronken verslepen.
Donderdag 15/10/15
Platteland
We gaan stenen halen in Bushuro. Dat is een dorpje niet ver
buiten Kabale. Maar het is wel volop platteland. Daar is de sfeer anders. Je
kan er leuke foto’s maken van kinderen. Op een moment dat ze normaal op school
zouden moeten zijn!
Vrijdag 16/10/15
Het Zuiden is weer armer geworden
Deze morgen reden we naar het meer om ‘lake sand’ te gaan
halen. Niet gezuiverd. Dus zijn we in een ‘hard ware’ gaas gaan kopen om een
zeef te maken.
Na de middag kochten we meer ‘hardcore’. De jongemannen die
de rotsblokken oplaadden hadden zich bedronken.
De prijs van cement is opgeslagen van 31.000 naar 33.000 per
zak. Een stijging van 6 percent. Over dezelfde periode bedraagt de
geldontwaarding zo’n 25%. Het zuiden is dus weer armer geworden.
Toemaatje: de steengroeve.
Zaterdag 17/10/2015
God is alleen
“God liegt niet” lees ik op een moto. De mensen wel. God is
alleen in de hemel beweerde Justus. Daddy Obama is hetzelfde idee
toegedaan. Alle mensen zijn zondaars.
Tja, dat zal wel. Liegen is hier een nationale sport en toegelaten.
Werffoto: uitgraven van de septische put.
Toemaatje: no comment
Zondag 18/10/2015
Penne met crayfish
Vanavond ben ik met boda boda Dickson na het vallen van de
duisternis nog naar Lake Bunyioni gereden. Een half uur heen, een half uur
terug.
De bruchetta in Bird Nest was zwaar aangebrand maar de ober
wilde hem toch nog door mijn strot duwen: het is de machine! Gek dat zo’n
dingen nog op mijn humeur werken. De penne met crayfish en paddestoelen was
weer lekker zodat ik toch nog met een goed gevoel buiten ging.
De avonden in Bird Nest ogen best leuk. Buiten brandde er op
verschillende plaatsen een houtvuur.
Maandag 19/10/2015
Onder de vrachtwagen
De batterij van mijn telefoon was leeg toen ik van de werf
kwam en het was al donker geworden. Daarom nam ik de eerste de beste boda boda.
Maar ik voelde meteen dat ik in verkeerd gezelschap was. Bij Wise Parents
gekomen kon ik hem met moeite doen stoppen. Ik ben meteen overgestapt op een
andere boda boda.
Wat verder was er een opstopping bij een dubbele oplegger. Een
man lag op zijn buik op de weg om onder het gevaarte te kijken. Mijn boda boda
had meteen uitgevist dat er iemand onder de vrachtwagen terecht was gekomen. Ik
wilde niet meer kijken. Nu er werken zijn in de hoofdstraat rijden de
internationale transporten door soms drukbevolkte wijken die dit verkeer niet
gewend zijn. Maar de chauffeurs milderen geen vaart…
Werffoto:
Werffoto:
Hier komt sanitair 1.
Dinsdag 20/10/2015
De murrum-koning
Weer iets nieuws: “murrum” halen. De leider van de ‘gang’
–zie foto- heeft zich in een ander uitgegraven deel een villa gebouwd.
Nog jong maar toch al een villa verdiend
Woensdag 21/10/2015
Zandgroeven
Justus gaat mee naar Kitanga want hij wil ook wel eens zien
waar het zand naar boven wordt gehaald. En hij staat al even perplex als mij
als hij ziet het gevaarlijke werk ziet diep onder de grond.
Op de rand van de zandwinning zitten kinderen die niet naar
school gaan. Als ik hen wil fotograferen gaan ze er vandoor.
Donderdag 22/10/2015
Eerste steen legging
Daisy legt samen met haar grootmoeder de eerste steen van
het dagcentrum. Andere kindjes uit de buurt komen haar helpen. Justus en
Patience staan ook op de foto.
Eerste
steen gelegd door Daisy en haar grootmoeder. Ook op de foto: Patience
(projectverantwoordelijke), Justus (aannemer) en het kindje van één van
de werkers.
Vrijdag 23/10/2015
Flinke doorstart
De eerste dag is er al een goed stuk gemetseld. Er zijn vier metsers en de vrouwen dragen de stenen en de mortel aan.Een flinke doorstart.
Justus bij het metselwerk van de eerste dag
Zaterdag 24/10/2015
Gelukkig zijn
Armoede. Als je echt in het leven van de mensen kan kijken,
zie je hoe arm ze zijn. Als ik gezond ben ben ik gelukkig; dan maakt het niet
uit dat ik arm ben (lees: niets heb). Ik doe een kleine “gelukkig
zijn”-enquête. Als ik eten heb ben ik gelukkig, zegt Rachel. Mbabazi doet er nog
een schep boven op: “if I have life, I’m happy”.
Zondag 25/10/2015
Geen leerkracht in de klas
Ik lees in de krant uittreksels uit rapporten van UNICEF en
de Oegandese regering. 1 op 2 kinderen leeft in armoede, is ondervoed, mist
zuiver drinkwater en is ziek. 1 op 19 kinderen sterft voor zijn eerste
verjaardag en 1 op 11 voor zijn vijfde verjaardag.
Over het onderwijs vond ik onder meer: de leerkracht-leerling
ratio in publieke lagere scholen is 1 op 57… In het rapport 2014 van de Wereld
Bank staat te lezen dat 27% van de leerkrachten afwezig was van school. En van
de leerkrachten die aanwezig waren in de school was 1 op 3 niet bezig met les
geven. Dat maakte dat er in 40% van de klassen in publieke scholen geen
leerkracht in de klas stond.
Maandag 26/10/2015
Toilettraining
Toilettraining
Vandaag ging het in de teamvergadering over toilettraining.
Daar gaan we ook met de vrijwilligers rond werken.
De vrijwilligers moeten even bedenken dat toiletpapier niet
gebruikelijk is in de gezinnen –het is te duur. De mensen gebruiken gras en
planten en om het even wat. Handen wassen na toiletbezoek is niet gebruikelijk
–het gebeurt alleen in gegoede gezinnen en bij moslims.
Je ziet kleine kinderen thuis altijd in hun blote poep lopen
(tot de leeftijd van 4 à 5 jaar). Commentaar van Patience: “poor people, helping themselves not to wash
every day.”
De meeste gezinnen hebben een latrine. Een diep gat in de
grond met planken erover waarin een uitsparing is gemaakt. Daar rond komt een
‘huisje’ in leem. De toiletbezoeker hurkt boven de uitsparing.
Toiletten met water zijn een rariteit in Kabale. Dikwijls
wordt het water dan nog met de hand in het toilet gegoten.
Werffoto:
Dinsdag 27/10/2015
Primaries
De ‘ruling party’, de NRM –National Resistance Mouvement-
heeft vandaag haar voorverkiezingen gehouden. Niet zonder problemen: de naam
van een kandidaat vergeten op de stembrief, 10 namen op de stembrief en slechts
negen vakjes om iemand aan te kruisen; vooringevulde stembrieven; onvolledige
kiezerslijsten; stembrieven van de verkeerde regio; stembrieven die tegen de
middag nog niet zijn aangekomen; stembrieven vervoerd door de kandidaten…
Werffoto:
Funderingen voor keuken en eerste deel accommodatie
Toemaatje:
We werken nu de klok rond
Woensdag 28/10/2015
Kekubo
Kekubo is een beetje een anarchistische wijk. Maar hij is te
arm om echt aanzuigingkracht te hebben op artiesten bijvoorbeeld. Je leest er
van alles: “Adventure pub. For: pork, cold drinks, pool & leisure.” Nu is
er ook “Kekubo International Pork Centre”. Het spandoek is pas aangemaakt. Op
een muur stond geschreven: Kamugisha Roads Fun’s Club Kekubo. Hotels hebben ook
leuke namen: Faire Price Hotel of Together as One Hotel.
Alleen de scholen doen het niet goed. Lees b.v. de Mission van Kabale Universal
Nursery and Primary School: “To Provide Affordable Quality Education through Spiritual
Development for Self Reliance.”
Stand van zaken op de werf:
Donderdag 29/10/2015
Hellen
Vannacht heeft het heel zwaar geregend maar op de werf was
alles OK.
Ik ben met onze nieuwe medewerkster Hellen –ja met 2 l’n-
een bankrekening gaan openen. Nu kan ik al optreden als ‘aanbeveling’. Ze heeft
ook nog een telefoon nodig.
Hellen valt van de ene verbazing in de andere. Maar ze is
ondernemingslustig en kan goed werken. Ze is ook een beetje een pietje precies.
Ze begint als assistent van de leerkrachten.
Vincent is onze werkman. Hij helpt met allerlei klusjes.
Vincent aan het werk
Vrijdag 30/10/2015
Modder
Mijn boda boda lijstje is nu volledig. Ik heb er 2
nachtwerkers aan toegevoegd. Ze zijn anders dan dagwerkers die een keertje laat
rijden.
Het regent, onweert en stortregent. Het pad naar de werf is
nog nauwelijks berijdbaar. De vrachtwagens slippen weg maar de bestuurders zijn
behendig. Voor de voetgangers is het een ellende en de vrachtwagens vormen voor
hen een gevaar. Ik heb aangedrongen dat de trucker het vervoer uitstelt tot de
ondergrond weer beter wordt.
Zaterdag 31/10/2015
Dood gebliksemd
Ik heb een tweede koffiemachine ontdekt in Kabale. In café
Barista. Helaas was er geen elektriciteit. Later in Cepha’s Inn wel. De ober
bracht echter geen koffie maar wel bruin water. Zullen we stemmen? Wie vindt
dat er meer koffiemachines moeten komen in Kabale en wie niet?
Onweer en bliksem. David moet extra lampen kopen, ook voor
mijn kamer. Titus van de bank verklaart de lange wachtrijen: “de bankautomaten
zijn uitgeschakeld door de bliksem.” Het treurigste verhaal komt van Justus: in
het dorp is een man in bed dood gebliksemd. Zijn vrouw en kind die in dezelfde
kamer waren hebben het overleefd.
Zondag 1/11/2015
Peacemaker
Telefoon van Matoke Tours.
Jerald kan moeilijk inschatten hoeveel bagage die mensen gaan meebrengen…
Of ik met een auto naar de luchthaven kom?
Ik was net op weg naar Bird nest. Bij aankomst was de hond
nog rapper dan ’t opgetutte dienstertje om me te besnuffelen. Oegandezen hebben
niet graag honden in huis, zeg ik. Ja, antwoordt ze, maar deze hond schuurt
alleen tegen blanken aan; als er zwarten binnenkomen blijft hij op afstand.
Doggy komt alleen tussen als er gevochten wordt, vertrouwt ze me toe. Hé, ’t is
een ‘peacemaker’? Ja!
Omdat het frisjes is blijf ik binnen zitten, maar bij het
raam zodat ik naar het meer kan kijken. En wat gebeurt er in Bird nest? Een
prachtig vogeltje met felle kleuren en een heel fijn bekje komt pardoes tegen
het raam gevlogen. Hij valt als een klomp naar beneden, stuiptrekt nog een
tijdje na, maar helaas…
Justus
is op weekend bij zijn vrouw en kinderen maar de werkmannen die hij
heeft meegebracht uit het dorp blijven doorwerken op de werf.
Maandag 2/11/2015
Vincent
Vincent staat mooi op tijd bij de postbus. Hij heeft zijn beste kleren aan en
treedt zowaar op als gids. Hier is de All Saints Church en daar de markt. Ik
kijk hem een beetje ongelovig aan maar hij doet dapper verder. Deze weg gaat
naar Rwanda-Kigali en deze naar Kampala…
Wij zijn op weg naar Kampala-Entebbe, maar een eindje
voorbij Mbarara valt de bus finaal uit. Radiator stuk denk ik. De aasgieren
komen meteen op ons af en Vincent en ikzelf zijn rap: we duiken meteen in de
eerste bus –Kalita- die voorbij komt. Clever met wie ik maatjes was geworden op
de Postbus is ook mee.
In Kampala worden we niet
afgezet bij onze oorspronkelijke bestemming, het post office -dus gaan we er te
voet op af. En meteen blijkt Vincent van goudwaarde. Als ik in de drukke
handelswijk een steegje neem om de weg te verkorten waarschuwt hij me voor
dieven die het op mijn rugzakje hebben gemunt. Ik zie meteen de ‘gang’ van vier
die het net rond ons aan het sluiten zijn. Oh my God!
Postbus in panne
Dinsdag 3/11/2015
Amerikaanse series
Wat zo fantastisch is aan Oegandezen is dat ze altijd tijd
hebben voor/in zijn voor een praatje. Ze houden van ‘jokes’, ‘liegen om
bestwil’, je erin laten lopen, ‘to cheat you’ of gewoon grappen. Ze kunnen
zoals de dienster van het ontbijt in Graceland uren naar Amerikaanse series
kijken, begeleiden de ongelukkige minnares voor een maagspoeling naar het
ziekenhuis en beseffen niet meer dat het film is. Als de camera stopt springt
ze meteen weer recht, zeg ik, maar de dienster zegt verontwaardigd dat het niet
waar is. Ze is echt ziek!
Continuïteit of verandering?
Ik vraag aan de taxichauffeur –op weg naar Entebbe- of hij
gaat stemmen voor continuïteit of voor verandering. Ik? Voor verandering!
Waarom? vraag ik. Kijk naar de weg, roept hij. Die zit al 30 jaar vol gaten. Zie
die arme onnozelaars daar lopen in hun gele T-shirt (de kleur van Museveni’s
partij NRM). En die boda boda’s zullen ook wel voor Museveni stemmen. Die
willen geen verandering!
Mijn stelling dat wie iets heeft voor Museveni
(continuïteit) gaat stemmen wankelt. M7 vindt zijn aanhang vooral onder de
armen lijkt het.
Vrijwilligersgroep
Vandaag komt de vrijwilligersgroep aan in Entebbe. Ik maak
met Vincent een wandeling aan Lake Victoria.
Voor een kleine fooi worden we daarna door de politie geholpen om goedkoop tot aan de luchthaven te geraken. Een experiment.
Vincent met het bordje van PROUD UG
KLM laat op zich wachten en het neemt tijd om de bagage op het rek van de minibus te binden –het is bij twee uur ’s nachts als we met de vrijwilligers in ons hotel in Kampala aankomen.
Woensdag 4/11/2015
Buganda
Nathalie met
op de achtergrond de Koninklijke mijl en het Buganda parlement
Bezoekjes aan de Belgische Ambassade, Centenary Bank,
Africel, Javas, de fruit- en groentemarkt en Mengo Palace –de Buganda. De site
wordt door de gids beschreven als de killing fields van Idi Amin. Over de rol
en betekenis van de Buganda in het actuele Oeganda krijgen we helaas niets te
horen.
Willy en Patricia
We gaan eten in de Le Petit bistro alias het French restaurant. Patricia, de zus van Brenda en meter van Abel is er ook. Zo kan ze kennis maken met Willy, de peter van Abel -en omgekeerd.
We rijden van Kampala naar Kabale en doen de traditionele stopplaatsen aan. Een zwarte man vroeg me om bij de evenaar met hem op de foto te gaan staan: hij in het zuidelijk, ik in het noordelijk halfrond.
De vrijwilligers kijken rond in Kabale. Eerst een bezoek aan
ons klasje. De kinderen komen één voor één toe met één van hun ouders. Het gaat
vlotter als de ouders niet meegevraagd zijn. Maar finaal is het groepje toch
compleet: Daisy, Joseph, Arinda, Elizabeth, Joel, Alex alias Obama en Prize. Hun
leerkrachten geven toelichting bij het uurrooster. Annie en Laura hebben voor
ieder van de kinderen mooie kleren op maat meegebracht. Sarah en Kristel
overhandigen een cheque in naam van de motorclub van de gevangenisbewaarders.
De verbroedering/verzustering wordt afgerond met een familiefoto. Daarna
brengen we nog een bezoek aan de bouwplaats en de centrale markt van Kabale.
Maandag 9/11/2015
Willy en Patricia
We gaan eten in de Le Petit bistro alias het French restaurant. Patricia, de zus van Brenda en meter van Abel is er ook. Zo kan ze kennis maken met Willy, de peter van Abel -en omgekeerd.
Donderdag 5/11/2015
Aan de evenaar
We rijden van Kampala naar Kabale en doen de traditionele stopplaatsen aan. Een zwarte man vroeg me om bij de evenaar met hem op de foto te gaan staan: hij in het zuidelijk, ik in het noordelijk halfrond.
Foto van de dag: verbroedering van de TOTAL werknemers.
Vrijdag 6/11/2015
Josephine en haar moeder nemen hun geschenk in ontvangst
Sarah en Kristel overhandigen de cheque van de motorclub van de gevangenisbewakers aan Rhoda
Foto van de dag: groepsfoto PROUD-project 6 november 2015
Vlnr: Patrick De Maesschalck (vrijwilliger), Daphine
(leerkracht), Willy Neels (vrijwilliger-bestuurslid), Evy De Cock, Laura
Vervaet (vrijwilligster), Annie Paelinck (vrijwilligster-bestuurslid), Paul De
Smet (vrijwilliger), grootmoeder Prize, Prize (leerling), Mama Joel (ouder),
Rhoda (leerkracht), Joel (leerling), papa Obama (ouder), Obama (leerling),
Sarah Verstraeten (vrijwilligster), mama Josephine (ouder), Josephine
(leerling), Arinda (leerling), Patience (leerkracht), Joachim Amelinckx
(vrijwilliger), Nathalie Martin (vrijwilligster), mama Arinda met baby (ouder),
Daisy en grootmoeder, Hellen (assistent-leerkracht), Leon Peeters
(vrijwilliger-bestuurslid) en Kristel Vandereyt.
Werf:
De fundering van de keuken en de accommodatie is af
Zaterdag-zondag 7-8/11/2015
Dossier
De vrijwilligers zijn op weekend aan Lake Bunyonyi. Justus
is naar huis maar zijn kompanen werken verder. Samen met papa Obama zorg ik
voor de cement. Ik loop langs bij de bank –elke dag haal ik het maximum uit de automaat, 1.000.000 Oegandese
shilling. Het grootste deel van de tijd ben ik bezig met het dossier voor de
Provincie. Tussendoor heb ik de nieuwe kamers voor de vrijwilligers
gecontroleerd. Habib geeft me een offerte voor de terugreis van de
vrijwilligers en doet me enkele taxinummers aan de hand. Hij heeft zijn auto
verkocht om een truck te kunnen kopen. Met Mugabe maak ik een sprongetje tot
aan Bird Nest. De vrijwilligers zijn er nog niet, maar de penne met crayfish
wel. En ik heb nu beter kennis kunnen maken met Charles, de Oegandese manager.
Kunst in Bird Nest
Keukenteam
Eerste dag van de vrijwilligers op de werf. Er wordt een
tentje opgezet om te schuilen voor de felle zon –en later zal er ook nog wel
stortregen komen. Het is eventjes zoeken maar al snel vindt iedereen toch een
job. Inkopen doen, het pad verharden, bakstenen lossen, zand zeven, buizen
steken,… ‘s Middags krijgen we sandwich met kaas en lekkere koffie –dat is de
eerste keer sinds ik op de werf ben. Het geeft een familiegevoel –’s avonds
ook, aan de bar en dan bij het hapje met champignons van hier –die vind ik
heerlijk- en de penne. Annie, Laura en Kristel vormden het keukenteam. Daarna
beginnen de mannen nog te kaarten.
Dinsdag 10/11/2015
De Local Counciller 1 komt een kijkje nemen en steekt een handje toe. Het keukenteam komt met een heerlijk slaatje met tonijn, maar ik moet helaas weg met de truck. Bij terugkomst vind ik nog een lekker potje pudding met ananas on top. Heerlijk. Het doet me denken aan mijn kindertijd.
LC1 Kekubo en Patrick poseren met hun petjes
Kindertijd
Ontbijt
De Local Counciller 1 komt een kijkje nemen en steekt een handje toe. Het keukenteam komt met een heerlijk slaatje met tonijn, maar ik moet helaas weg met de truck. Bij terugkomst vind ik nog een lekker potje pudding met ananas on top. Heerlijk. Het doet me denken aan mijn kindertijd.
Werffoto:
Nog even geduld en je kan al naar het toilet gaan
Woensdag 11/11/2015
Viona was niet te vermurwen
Een vrachtwagen vol hout
In Vlaanderen een vrije dag, maar in Oeganda wordt gewerkt.
Vandaag heb ik me vooral bezig gehouden met hout kopen voor het dak. Weinig
succes met onderhandelen. Viona belde haar pa die naar een begrafenis was en
steevast zei hij dat ze niets van de prijs mocht af doen. Ze was niet te
vermurwen. En ze wil later haar eigen houthandel beginnen!
Foto van de dag:
No comment
Donderdag 12/11/2015
De brief van Daisy
Ik kreeg een brief van de grootmoeder van Daisy om me in te
lichten dat ze moet verhuizen. Ze is weduwe en de familie van haar overleden
echtgenoot eist het huis op. De grootmoeder moet daarom terugkeren naar haar
familie en die woont in een ander district. Het is heel jammer voor haar en
voor Daisy!
Eén van de jongens van het project heeft in Sarah haar arm
gebeten. Ik verdeel mijn tijd nu tussen aankopen doen voor de werf,
kleinigheden regelen voor de vrijwilligers –vandaag ben ik voor de eerste keer
bij een telefoon-reparateur geweest- en de kinderen.
Werffoto:
Start van de dakwerken (boven) en septische put (onder)
Foto van de dag:
Vrijwilligers Sarah, Joachim alias Jonathan en Evy
Vrijdag 13/11/2015
Sarah en Allan
Sarah en Allan zijn nieuwe kandidaat-leerlingen van het
project. Ze komen vandaag op gesprek. Sarah ben ik tegen gekomen op het pad
naar de werf. Ze is 16, zit in het tweede lager en kan daar niet volgen. Alan
is 15 maanden, hij kan nog niet zijn hoofd ophouden en zitten. Zijn mama is
hopeloos op zoek naar ondersteuning.
Daisy, we love you
Vandaag is het afscheid van Daisy. Kristel heeft haar een
grote knuffel gegeven. Dat was het laatste. Aan de grootmoeder hebben we wat
geld gegeven om de verhuis te bekostigen. God bless you, Daisy.
Daisy en Kristel
Ondertussen op de werf:
Uitgeteld
Zaterdag-zondag
14-15 november
Gorilla’s
De groep
is op weekend naar Kisoro. Patrick en Kristel gaan naar de gorilla’s. Ikzelf
blijf in Kabale en werk nog eens aan het dossier voor de Provincie.
Gorilla's op de telefoon van Patrick
Maandag
16 november
Brenda heeft extra geld gestuurd. Op de werf worden we overvallen door een stortbui. Het geraamte voor het dak van de klassen is ver klaar.
’s Avonds
eten de vrijwilligers sprinkhanen –het is volop ‘grashoppers-season’- bij een
glas Martini! Ik moet onwillekeurig denken aan een vers van Lucebert…
Mensen
komen in de Afrikaanse mood. Nathalie en Sarah zijn naar het kapsalon geweest.
Nathalie en Sarah zijn naar het kapsalon geweest
Nathalie en Sarah zijn naar het kapsalon geweest
Dinsdag
17 november
Ndorwa
gevangenis
Vanmorgen
hebben we een bezoek gebracht aan de gevangenis. Officier Draville Innocent gaf
ruime uitleg. Daarna kregen we een rondleiding in de verschillende delen van de
gevangenis. Er verblijven 619 gevangenen van wie de meesten nog wachten op hun
proces. Als grote misdrijven noemde Draville moord of poging tot moord,
verkrachting en diefstal met geweld. 45 gevangenen zijn vrouwen en er
verblijven ook 9 baby’s. Zolang ze borstvoeding krijgen…
Op
medisch vlak zie je hetzelfde als bij de bevolking in het algemeen.
Tuberculose, seksueel overdraagbare aandoeningen, HIV-Aids en malaria zijn de
meest voorkomende aandoeningen. 1 op 12 gevangenen is besmet met HIV.
Volgens
Draville is het voornaamste probleem van de gevangenis de overbevolking. Ook de
rehabilitatie-activiteiten schieten tekort, aldus de officier. Werken op het
veld, houtbewerking en kaarten zijn de voornaamste activiteiten voor de mannen.
In de gevangenis zijn er ook ‘predikers’ actief.
Groepsfoto Ndorwa gevangenis met rechts Draville. Links op de achtergrond enkele gevangenen in gele outfit.
Groepsfoto Ndorwa gevangenis met rechts Draville. Links op de achtergrond enkele gevangenen in gele outfit.
Woensdag
18 november
Subsidiedossier
Vandaag heb
ik de laatste hand gelegd aan het subsidiedossier voor de Provincie
Oost-Vlaanderen. Daarin komt de planning voor de komende 3 jaar aan bod.
Werffoto:
Donderdag
19 november
Foto's
kijken
Jakob wil
weten hoe ver het met het schooltje staat. Ik heb de gaten voor de ramen
gezien, zegt hij. Maar staan de ramen er nu al in? Je ziet het, het is kinderspel.
Tijd om met de boekhouding bezig te zijn. Patience helpt me om de rekeningen mooi ingeplakt te krijgen.
De vrijwilligers nemen afscheid van hun werkmakkers. Leuke foto's!
Hou je goed man! Patrick en Justus
Tijd om met de boekhouding bezig te zijn. Patience helpt me om de rekeningen mooi ingeplakt te krijgen.
De vrijwilligers nemen afscheid van hun werkmakkers. Leuke foto's!
Hou je goed man! Patrick en Justus
Later op de dag is het jolijt op de werf. Justus en co bekijken de foto's met de vrijwilligsters op de telefoon. Joehoe!
Foto's kijken
Vrijdag
20 november
Kranima
De
postbus komt niet opdagen maar gelukkig kan Birah ons nog plaatsen bezorgen bij
Trinity. Naast me zit een dertiger die uit Kigali komt. Hij gaat zijn broer
afhalen op de luchhaven van Entebbe. Deze is in 1995 naar Canada geëmigreerd en
komt voor het eerst terug naar Rwanda. Samen met zijn blanke vrouw...
We hebben
een kolerieke chauffeur die om de haverklap een incident veroorzaakt. Boda
boda's en fietsers worden van de weg gedreven.
Een
voorteken? Bijna middernacht krijg ik telefoon van Brenda. Haar jongste broer
Kranima heeft een ongeval gehad en is in kritieke toestand opgenomen in Mengo
Hospital.
Ik kan
geen familie aan de lijn krijgen, dus besluit ik er op af te gaan. Het duurt
een eeuwigheid om een taxi te vinden en bij het ziekenhuis aangekomen kunnen we
geen ingang vinden. De ingang was hier beweert hij al de tijd, maar met die
werken... Bewakers vertellen me dat de spoed "B2" is.
Ik loop
bij bijna geen licht over de terreinen en kom in brede onverlichte gangen die
naar zalen leiden waar rijen bedden met patiënten bij elkaar staan, maar ik zie
Patricia niet. Een unieke verpleegster, die van achter een afgedankt bureautje
alles overziet, schrijft de naam die Brenda haar aan de telefoon doorzegt op:
Musasizi Kranima.
Ze
bladert door haar boek: hij is hier niet. Als ik vertel dat hij een
hersentrauma heeft opgelopen wijst ze me de weg naar "neurologie". In
de volgende gang kom ik een paar katten tegen: op weg naar voedsel -bij elk bed
staat er wel iets dat de familie heeft meegebracht- of juist nodig om de ratten
buiten te houden?
Finaal
komt Patricia op me toegelopen en brengt me in de uithoek van een grote zaal.
Kranima ligt op een bed, zijn bovenlijf bloot, met een masker op dat verbonden
is met een zuurstoffles. Zijn hoofd ligt schuin, hij ademt diep, zijn torso
gaat heftig op en neer.
Aan de
zijkant zitten twee tantes te bidden; in de enige zetel die te bekennen is slaapt
een mannelijk familielid. Eén van de 3 monitoren voor zo'n honderd bedden staat
roerloos bij het bed van Kranima.
Ik kijk
naar de jonge man-hij ziet er vrijwel ongeschonden uit. Hij is mooi. Heel mooi.
Te mooi. Na een half uurtje gaat de ademhaling plots trager, ze lijkt te
verdwijnen, en kort erna blaast hij met een zuchtje zijn laatste adem uit.
27 jaren
oud, op zijn moto aangereden door een auto die uit een zijweg kwam, de slag, de
coma, Mengo, no way,... Het lijk wordt weggereden terwijl zij die wakker zijn
in (of bij) de omgevende bedden toekijken.
De
telefoon wordt in een hospitaalstekker gestoken: “Kranima passed away”. Ik loop
de gangen omgekeerd en telefoneer naar Brenda: ze weent...
Het is
beschamend om te zien: een vrouw is letterlijk in het donker de vuile trappen
van het hospitaal aan het dweilen. Een nachtwerkster...
Drie uur.
We go ‘home’…
Zaterdag 21 november
Nachtbus
Na enkele
uren slaap verwittig ik de vrijwilligersgroep dat ik terug ga naar Kabale en
dan is het nog wachten tot in de vooravond om een geschikte bus te vinden. Om 2
u in de nacht komen we in Kabale aan.
Zondag 22 november
Back home
Telefoon
van de Reverend: “ze draaien de weg naar het dorp op. Daar is hij: back home.”
Hij klinkt opgewonden. Ik zelf ga niet naar de nachtelijke rouw.
Maandag 23 november
Vandaag
is het de begrafenis van Kranima. De vele kamers van het huis en de bijgebouwen
lopen vol. Ik zit in een zijvertrek van de living dat gereserveerd is voor
naaste familie. In reuze kookpotten wordt eten gemaakt. De ceremonie begint met
eten. Stukken geit, bonen en andere groenten.
De kist
met Kranima staat in de living. Het voorste deel is open geschoven, zijn hoofd
is gebalsemd. Je kan de kleine schar van het ongeluk op zijn gezicht zien. Wie
wil kan een laatste groet brengen.
De laatste groet
De laatste groet
Daarna
wordt de kist gesloten en naar buiten gebracht. Er is muziek en gezang. Naaste
familieleden van vaders en moeders kant houden toespraken en dan is het ook de
beurt aan broer Benson.
Benson spreekt
De plaatselijke dominee komt ook aan bod, maar de rol van de kerk is toch beperkt. Alles wordt in goede banen geleid door een ceremoniemeester.
De plaatselijke dominee komt ook aan bod, maar de rol van de kerk is toch beperkt. Alles wordt in goede banen geleid door een ceremoniemeester.
Na enkele
uren zijn de toespraken voorbij en wordt de kist naar de tuin gedragen. Naast
het graf van de ouders is er een graf voor Kranima klaargemaakt. De kist wordt
neergelaten, we werpen er witte bloemen op en de werkers beginnen onder het
toeziend oog van de vele aanwezigen het graf af te dekken en er een betonnen
deksel op te gieten.
De meeste familie blijft nog een dag na, maar ik ga terug naar Kabale. Brenda heeft al het nieuws al doorgekregen. Mijn zus en een Afrikaanse vriendin en misschien nog andere mensen zijn gekomen om haar te troosten…
De meeste familie blijft nog een dag na, maar ik ga terug naar Kabale. Brenda heeft al het nieuws al doorgekregen. Mijn zus en een Afrikaanse vriendin en misschien nog andere mensen zijn gekomen om haar te troosten…
Dinsdag 24 november
Rapporten
Justus
die een buur is van onze familie in Rwenyange is nog niet terug op de werf. Ik
hou vergadering met de leerkrachten. We gaan de rapporten van de kinderen klaar
maken tegen vrijdag.
Woensdag 25 november
Op zoek naar dakplaten
Justus en ik kijken een halve dag rond voor dakplaten. Bijna nergens is er voorraad. Alleen op bestelling.
Logo PROUD UG
Ik heb iemand gevonden die een logo zal proberen te maken.
Donderdag 26 november
Roofing
Ik wacht nog altijd op de ‘roofing’. In Kabale zijn er alleen kleine winkels die geen of onvoldoende voorraad hebben.
Team
Een ander onderwerp is de samenstelling van het team voor volgend schooljaar.
Foto: we doen nu ook aan 'wegenbouw'...
Vrijdag 27 november
Hellen
Het team 2016 is nu samengesteld. Hellen verandert in snel tempo: ze is naar de kapper geweest, heeft een portemonnee gekocht en ze heeft nieuwe kleren. Ze heeft nu een bankrekening en een kaart om geld af te halen. Ook de telefoon is nieuw.
Hellen |
Slaviha
In de stad ontmoet ik Slaviha, een Serviër die bezig is met grondwerken voor de wegenwerken. Of hij me grond kan bezorgen? Misschien wel. Hij belooft een kijkje te komen nemen.
Zaterdag 28 november
Big party
Vandaag is er in Kirigime Guesthouse een ‘big party’. Een dokter gaat opnieuw trouwen. Achterin is een afdak waaronder er wordt gekookt. Grote potten geit, orgaanvlees, bonen, aardappelen, aardnotensaus enz. Ook wordt er chapati en fruitsalade gemaakt. Het is een drukte van jewelste en al vroeg moet er geproefd worden. Ik moet natuurlijk ook een hap nemen.
Na de middag ga ik met Justus hout kopen voor het dak van het sanitair. Viona komt weer op mijn pad.
De ‘iron sheets’ zijn nog niet aangekomen. De truck is voor de tweed keer in panne gevallen. Misschien vannacht.
Zondag 29 november
Habib
Jawel. Telefoon dat de ‘sheets’ aangekomen zijn. Maar de truck wil niet komen: ik moet naar de mis. Dan valt Habib me te binnen. En ja, natuurlijk: hij is moslim en heeft er geen probleem mee om ’s zondags te rijden.
Toerisme show
Tussendoor ga ik kijken naar de ‘toerisme show’ in het stadion. Grotendeels verkoopstandjes en enkele attracties. Kermis-attracties om geld mee te winnen b.v. een ring rond een fles gooien. Talking head –die heb ik niet gezien. De hoofdattractie “levende dieren” wel. Een leeuw in een kooi, een panter, een grote slang,… Dat vinden de bezoekers uit Kabale geweldig!
Maandag 30 november
Dak
Ik ga kijken hoever het met het dak staat. Met opzet ga ik niet naar de werf maar loop naar een plaats van waar je de werf vanuit de hoogte kan zien. Tot mijn verbazing zie ik dat het dak al gelegd is. De kleur, groen, valt mee.
Pablo
Eindelijk heb ik eens vis gegeten in Bird Nest. In de late uurtjes ging het er ongegeneerd aan toe. Pablo, the emperor manager, demonstreerde aan de equipe hoe je lampen moet vervangen.
Dinsdag 1 december
Graduation
Graduation in Wise Parents!? Jawel, de leerlingen van de top class –dat is de derde kleuterklas- studeerden af en kregen zowaar een toga aangemeten. Vooraf was er het kerstspel en de kinderen debiteerden teksten over Jeruzalem en God weet wat nog meer. In de ‘audience’ zaten behalve ouders ook het klassieke duo Kerk en Staat. De kerk werd vertegenwoordigd door een dominee, de staat door een kandidaat LC5 die nog gauw campagne kwam voeren. Tussendoor werden we nog getrakteerd op een traditionele dans en een zakje eten. Daarin zat een lekkere samosa, een stukje chapati en een heerlijke banaan. Daarbij kreeg ik nog een Fanta.
Onze kinderen kregen bij deze gelegenheid ook hun rapporten.
Vanavond ben ik met Justus gaan eten in Bird Nest. Van in het restaurant hebben we naar Brenda getelefoneerd.
Woensdag 2 december
Justus belde me al vroeg wakker voor cement.
Het nieuwe team verscheen al een klein half uur te laat op het appel voor de eerste vergadering. Ze putten zich wel uit in excuses. Parallel heb ik nog een sollicitante ontvangen.
De Reverend kwam uitleggen hoe het verder moet met de ‘land title’. De volgende stap is op het District. Normaal zijn de kosten laag: 50.000 shillings. Maar door het corrupte systeem moeten een reeks mensen eerst steekpenningen krijgen. Je kan er niet rond want anders kunnen ze je niet ontvangen of moet je over 3 dagen terugkomen of is de stempel niet beschikbaar. Je moet dan b.v. “vervoer betalen” voor de ambtenaar die iets moet typen terwijl de man of de vrouw al in het gebouw is. Er is een heel steekpenningensysteem waarbij bepaald is wie wat moet krijgen. Uiteindelijk loopt de rekening dan op tot het drie of viervoudige van de reële kost. Je krijgt natuurlijk alleen een ontvangstbewijs voor het deel dat ze rechtmatig mogen innen.
Donderdag 3 december
Uitstapje
Het zijn 2 drukke maanden geweest. Vandaag gun ik mezelf en het team een uitstapje.
Seseme girls
Het hoogtepunt -voor mij dan- is het bezoek aan Seseme girls school in Kisoro. Brenda is er van 1997 tot 2000 naar school geweest. Ze volgde er de eerste vier jaren algemeen secundair onderwijs. Op internaat.
De directrice was opgetogen. Een nieuwe sponsor begon ze te jubelen! Keus te over wat Brenda wil financieren.
Lake Mutanda en Lake Bunyonyi
Lake Mutanda |
Lake Bunyonyi |
Vrijdag 4 december
Afsluiting werf
Justus sluit vandaag de werf. Ik hou er aan hem volledig uit te betalen want hij heeft goed gewerkt. Rukiga beklinken een goede business steevast met een traktatie. Dat doet ook Justus. Ik ook natuurlijk. Hij brengt me heel vriendschappelijk op zijn moto ‘naar huis’ in het pikkedonker.
Marselina Mbabazi, projectleider
Vandaag heb ik ook de nieuwe contracten aangemaakt voor het personeel. De grootste nieuwigheid is de aanstelling van Marselina Mbabazi tot projectleider. Marselina is een bachelor in economie en ze trok me vooral aan door haar spontane persoonlijkheid. Ze is mama van 2 kindjes. Helaas is de foto die ik ’s avonds van haar gemaakt heb in haar winkeltje –“ik dacht: je kan beter een kleine business doen dan zomaar wat rondlopen” vertelde ze- mislukt.
Zaterdag 5 december
Inpakken
Het is overal inpakken. Om te vermijden dat al ons goed in één keer kan gestolen worden breng ik de schoolspullen onder in de school, de werfspullen bij Vincent thuis en mijn eigen zaken in het bureel van de manager van Kirigime Guesthouse.
Slavisha
Slavisha komt eindelijk opdagen. Je hebt een tiental grote trucks grond nodig om de ruimte tussen de klassen en het sanitair op te vullen, schat hij. Onze Serviër is sinds 2009 in Oeganda, draagt een zonnebril die maakt dat je hem niet in de ogen kan kijken en kijkt rond zich alsof het nog altijd oorlog is. Uiteindelijk blijkt dat hij gekomen is met snode bijbedoelingen.
Zondag 6 december Naar Kampala
Met bus naar Kampala. Nog eens lekker eten in Cassia Lodge. Martini? De ober legt uit dat er al meer dan een maand geen Martini is.
Maandag 7 december
Geldzaken
Vandaag heb ik vooral de geldzaken geregeld.
Dinsdag 8 december
Cadeautjes
Tijd om cadeautjes uit te zoeken. Heel eenvoudige dingetjes. Daarna naar Entebbe. We gaan eten in een restaurant-pizzeria bij het meer dat gerund wordt door een Belg. Dan wachten op Brussels Airlines.
Woensdag 9 december
Home again
Willy en Brenda komen me ophalen in Zaventem. Thuis staat een foto van Kranima op de kast.
De boys zijn naar school. Op 2 maanden zijn ze veranderd. Abel heeft de kleuren geleerd. Hij zag een rode auto staan. De dop van de Fanta is oranje. Abel is nog maar drie maar goed ter tale. “Dit zijn mijn vliegtuigsokken” legt hij uit. Jakob wil niet onder doen: ik was het kindje van de dag, vertelt hij doodleuk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten